Alzheimer ve Demans Arasındaki Farklar
Bilişsel yeteneklerin yaşla birlikte azaldığına şüphe yok. Aslında, son yıllarda bu süreç ve ilişkili hastalıklar hakkında bilgide bir artış oldu. Bununla birlikte, bazı teşhis sorunları devam etmektedir. Örneğin, Alzheimer, demans ve benzeri diğer hastalıkları ayırt etmek zordur.
Birçok aile, yaşlanmanın normal belirtilerini, nörodejeneratif hastalığın erken evrelerinden nasıl ayırt edeceğini bilmekte zorlanır. Bu genellikle demansın hastanın hayatına ciddi şekilde zarar verecek bir noktaya kadar ilerleyebileceği anlamına gelir.
Bu makalede, Alzheimer hastalığı ile demans arasındaki farkı nasıl anlayacağınızı öğreneceksiniz.
Alzheimer hastalığı
Alzheimer hastalığı, nöronların işleyişini bozan dejeneratif bir beyin hastalığıdır. Esas olarak neokorteksi etkileyerek hücre ölümü üretir. Ancak ileri aşamalarda beynin iç bölgelerine doğru derinleşir.
Beynin plastisite ve kompanzasyon gücü fonksiyon kaybını çözdüğü için uzun yıllar asemptomatik kalma eğilimindedir. Bununla birlikte, artık onu “gizleyemediğinde”, bilişsel bozulma ve hafıza kaybı belirtileri başlar ve kişinin ölümüne kadar ilerleyebilir.
Alzheimer biyobelirteçleriyle ilgili yeni çalışmalar, bu hastalığın semptom üretmeden önce bile erken tespit edilmesini mümkün kılıyor. Bu, özellikle ailelerinde hastalık öyküsü olan kişiler için yararlıdır. Bu hastalığın biyobelirteçleri aşağıdaki gibidir:
- Beyin omurilik sıvısındaki beta-amiloid ve tau proteinlerinin seviyeleri. Bunlar lomber ponksiyon yoluyla çıkarılarak analiz edilir.
- Pozitron emisyon tomografisi (PET) kullanılarak beyinde bu proteinlerin birikiminin tespiti.
- Glikoz izleyicili manyetik rezonans ve pozitron emisyon tomografisi teknolojileri aracılığıyla beyin ve bölgelerinin yapısal veya işlevsel görüntüleme çalışmaları.
Demans
Demans, düşünme, akıl yürütme ve hatırlama yeteneği ile ilişkili bir dizi semptomdur. Hastanın yaşamının normal performansında zorluklara neden olur. Bununla birlikte, bu bir hastalık değildir, ancak birinin nedeni olabilir.
DSM-V (Ruhsal Bozuklukların Tanısal ve İstatistiksel El Kitabı) adını demanstan majör nörobilişsel bozukluğa değiştirmiştir. Ayrıca, hafif nörobilişsel bozukluk adı verilen yeni, daha az şiddetli bir bilişsel bozukluk kategorisi eklediler. Bu bozukluk, tek bir bilişsel yeteneğin bozulması, bağımsızlığı engelleyecek kadar şiddetli olduğunda teşhis edilir. Bununla birlikte, rahatsızlığa uyuşturucu kullanımı, deliryum veya diğer koşullar neden olmuş olamaz.
Bu tanı için değerlendirilen bilişsel yetenekler şunlardır:
- Karmaşık bakım.
- Dilin anlatımı ve anlaşılması.
- Yürütücü işlevler: Planlama, organize etme, şeyleri hatırlama, öncelik verme veya görevlere dikkat etme.
- Algısal-motor işlev: Nesneler arasındaki uzamsal ilişkilerin görsel algısı.
- Öğrenme ve hafıza.
- Sosyal biliş.
Alzheimer ve demans arasındaki farklar
Artık her koşul hakkında biraz daha bilgi sahibi olduğunuza göre, aralarında büyük benzerlikler olduğunu görebilirsiniz. Örneğin, hafıza kaybı ve yüksek bilişsel işlevlerin bozulması. Bununla birlikte, iki bozukluk arasındaki farklar önemlidir ve ilgili tanı testleri yapıldıktan sonra tedavi de farklı olacaktır.
Alzheimer ve demans arasındaki temel farklar şunlardır:
- Alzheimer bir hastalıktır. Ancak demans bir sendrom, yani bir dizi semptomdur.
- Demans bilişsel işlevleri bozar, ancak dejeneratif değildir. Bununla birlikte, demansa neden olan hastalık dejeneratif olabilir.
- Demans doğrudan ölüme neden olmaz, ancak Alzheimer ölümcüldür.
- Her ikisinin de semptomları farklı yollar izler. Alzheimer ile küçük hafıza kayıpları ile başlar ve ilerledikçe semptomlar eklenir. Demans ile birlikte, ilk semptomlar ona neden olan hastalığa bağlı olarak değişir.
- Demans kalıtsal değildir. Bununla birlikte, durumu olan aile üyelerine sahip olmanın, onu geliştirme riskini artırabileceğine dair kanıtlar var. Öte yandan, Alzheimer’ın açık bir genetik bağı var. Örneğin, bir ebeveyni veya kardeşi Alzheimer olan birinin bundan muzdarip olma riski biraz daha yüksek olacaktır.
65 yaşın üzerindeki her on kişiden birinin bir tür demanstan muzdarip olduğu tahmin edilmektedir. Bu vakaların yaklaşık yüzde 75’i Alzheimer hastalığından kaynaklanmaktadır. Çalışmalar ve tıp ilerlemeye devam etse de, bu rahatsızlıklar için hala bir tedavi yok ve şu anda yapılabilen tek şey yalnızca ilerlemelerini geciktirmektir.
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
- García-Ribas, G., Moreno, L. S., & García Caldentey, J. (2014). Biomarcadores en la enfermedad de Alzheimer. Rev Neurología, 58(7), 308-17.
- Morrison, J. (2015). DSM-5® Guía para el diagnóstico clínico. Editorial El Manual Moderno.
- Mateu, K. A., Guzmán, M. D. L. Á. A., & Jiménez, L. F. H. (2014). Función ejecutiva en adultos mayores con patologías asociadas a la evolución del deterioro cognitivo. Neuropsicologia Latinoamericana, 6(2).https://www.neuropsicolatina.org/index.php/Neuropsicologia_Latinoamericana/article/view/180
Bu metin yalnızca bilgilendirme amaçlı sunulmuştur ve bir profesyonelle görüşmeyi yerine geçmez. Şüpheleriniz varsa, uzmanınıza danışın.