Aile İçindeki Roller ve Bu Rollerin Önemi

Aile, organize bir sistemdir ve toplumun çekirdeğidir. Bir başka deyişle, kuralları, değerleri ve belli davranış özellikleri olan bir topluluktur. Aile içinde hiyerarşik bir düzen, ve bu düzenin içinde de roller bulunur. Aile içindeki roller son derece önemlidir ve bu rollerin toplumda farklı yansımaları bulunur.

Aile üyelerinin toplumun geri kalanıyla ilişki kurma şekli, birbirleriyle olan ilişkilerini de belirler. Her aile kendine ait belli kurallara, farklı “doğru” ve “yanlış” tanımlamalarına sahiptir.

Aile üyeleri fikirlerini genelde eylemleriyle gösterir. Her aile üyesinin ne yapması gerektiğiyle ilgili belirli bir görüş bulunur. İşte aile içindeki roller bu şekilde tanımlanır.

Rollerin tanımı ve aile içindeki işleyişi, aile üyelerinin ruhsal sağlığı için oldukça önemlidir. Net ve sağlıklı bağlar oluşturmak için adeta zorunludur. Ancak günümüzde bunu başarmak o kadar da kolay değil. Bunun sonucunda ise hiyerarşinin, otorite figürlerinin ve sınırların net olmadığı bir tablo karşımıza çıkıyor.

Aile içindeki temel roller

Aile rolleri içinde en temel ve önemli rol karı kocaya aittir. Karı koca rolü, zaman içinde kafa karıştırıcı bir hale gelebilir. Söz konusu çift, bu rolleri meydana getirir; cinsellik, aile kararları, eşler arasındaki duygusal bağ gibi çocukların dahil olmadığı alanları kapsar.

Sonrasında ise anne ve baba rolleri karşımıza çıkar. Bu rollerin tanımı, daha çok kültürel ortama bağlı olarak değişkenlik gösterir. Ancak her kültürde ortak olan özellikler şunlardır:

• Annelik, temel olarak duygusallıkla ilişkilendirilir. Anneliğin işlevi, çocuğa koruma ve destek sağlamaktır.
• Babalık rolü ise bu ikisinin arasında durur. Anne ve çocuğun arasındaki sınırı genişletir ve izin verilen şeyleri belirler.

Ailedeki diğer roller ise kardeşlik ve evlat rolüdür. İlki, kardeşler arasındaki bağa işaret eder ve grup üyelerinin birbiriyle yardımlaşmasını amaçlar. İkincisi ise, çocukların ebeveynleriyle kurdukları bağla ilgilidir; hiyerarşiye saygı ve otoritenin içselleştirilmesi açısından önemlidir.

Karı koca rolleriyle ilgili problemler

Şu ana kadar ailedeki rolleri teorik olarak açıkladık. Ancak gerçek hayatta bu roller her zaman bu şekilde karşımıza çıkmıyor. Eğer ebeveynler kendi rollerinden çıkarsa ve çocuklarıyla olan sınırlarını kaybederlerse, bu durumun sonuçları ciddi olabilir.

Genelde, anne baba arasındaki problemlere şahit olan çocuklar suçlu ve endişeli hisseder. Bu durumun sonuçlarının ne kadar ciddi olacağı, problemin yoğunluğuna bağlıdır. Her durumda anne veya baba, dışa yansıyan problemler nedeniyle otoritelerinin bir bölümünü kaybeder.

Çocuklar, anne babalarını cinsel aktivitede bulunurken görmemelidir. Bu deneyim onlar için son derece karmaşık olabilir. Çocuğun yaşına ve cinsel anlamda ne kadar bilgili olduğuna bağlı olarak, bu durum onu korkutabilir veya üzebilir. Bu durumun sonuçları çeşitlidir; ancak çoğu zaman çocuğun normal gelişimine müdahale edilmiş olur.

Anne ve baba rolleri

Aile birimindeki en önemli rol anne ve babaya aittir. Önce çift, sonra da ebeveyn görevini üstlenirler. Tüm roller aslında birbiriyle ilişki içindedir. İdeal anne rolü, çocuğuyla ilgilenen, ona sevgi ve hassasiyet gösteren, duygusal destek sunan “besleyici annedir”.

Ancak bazı anneler, çocuklarını sevgi objesine dünüştürebilir. Babayı göz ardı eder veya küçümser, çocukları ile sahiplenici ve fazla korumacı bağlar kurar. Ayrıca, çocukları ile hiçbir bağ kuramayan anneler de vardır. Her iki durumun duygusal etkileri benzer şekilde yıkıcıdır.

Baba figürü veya babalık rolü, genellikle kabul edilebilir davranış kurallarını belirler. Baba, anne ve çocuk arasındaki simbiyoz ilişkiyi düzenleyen üçüncü figürdür. Böylece çocuğu, yalnızca annenin evreniyle sınırlı olmaktan “kurtarmış” olur.

Bugünlerde toplum babanın rolünü daha az değerli görüyor. Babanın olmayışı veya rolünü zayıf bir biçimde oynaması, çocukla olan sınırını belirlemesinde zorluklar yaşamasına neden olabilir. Bu tür babaların çocukları genellikle sınırlarını bilemez.