Borderline (Sınırda) Kişilik Bozukluğu Olan Birine Nasıl Yardım Edebiliriz

Borderline (Sınırda) Kişilik Bozukluğu Olan Birine Nasıl Yardım Edebiliriz
Valeria Sabater

Yazan ve doğrulayan psikolog Valeria Sabater.

Son Güncelleme: 20 Ekim, 2022

Borderline kişilik bozukluğu (BKB) kadar karmaşık ve yıkıcı kişilik bozukluğu çok az sayıdadır. Tedaviden, biyolojiden ya da psikolojiden bahsedebiliriz, ancak hastanın psikososyal ortamı da hastalığa etki eden unsurlardan biridir.

Çoğu zaman ailesi ya da arkadaşları, bu durumdaki bir kişi için ne yapacağını, ne yapılmayacağını, nasıl yardım edebileceğini ve kişiyle nasıl ilgileneceğini bilemez. Yazının başlığı da buradan geliyor: borderline kişilik bozukluğu olan birine nasıl yardım edebiliriz?

Zihinsel hastalıklardan ve psikolojik bozukluklardan bahsederken çoğunlukla semptomlarını, çıkış noktalarını ve tetikleyicilerini listeleriz. Ancak başka bir kilit noktayı atlıyoruz.

Bozukluğa sahip kişinin kişisel dünyasını ve ilişkilerini de hesaba katmayı unutuyoruz. Tahmin etmesi bile zor da olsa kişi kaybolmuş, boğulmuş ve kendi zihininin içine hapsolmuş gibi hissedebilir.

“Borderline kişilik bozukluğu hala çok iyi anlaşılamayan bir rahatsızlıktır. Yanlış anlaşılan, terapist terapist gezen, kafası daha da karışan ve ümitsizliğe kapılan insanlara hep rastlıyoruz.”

– Dolores Mosquera

Hiçbir şeyin kişilik bozukluklarını değerlendirmek ve tedavi etmek kadar zor olmadığını psikoloji dalındaki her uzman bilir. Birçok semptomatik çakışma ve hatalı çıkan pozitif sonuçlar (yanlış teşhis) vardır, ancak geniş psikopatolojik labirent sıkça gözden kaçar.

Evet, DSM-5 gibi el kitapları bazı özellikleri açığa kavuşturmaya yardımcı olur. Borderline kişilik bozukluğunu sahip birine yardım etmenin ne kadar zor olabileceğini hepimiz kolaylıkla tahmin edebiliriz.

Bu durumdaki birinin ailesi, kişinin yaptığı ve üzüldüğü her şeyin bir kitapta bulunamayacağını da bilir. Çoğu zaman dengesizliklerinin, paranoyak düşüncelerinin, varoluşsal boşuklarının ve ikilemde kalan düşüncelerinin hedefi ve doğrudan kurbanı en yakınındaki kişilerdir: sevdikleri.

Bu yüzden borderline kişilik bozukluğundan muzdarip bir kişinin aile ortamını da hesaba katmak çok önemlidir.

borderline kişilik bozukluğu olan kadın

Borderline kişilik bozukluğu olan kişilere özgü genel karakter özellikleri

BKB olan kişiler sıkça kişisel ilişkilerindeki ve öz saygılarındaki dengesizliklerle nitelendirilir.

Bu kişiler…

  • Aşırı derecede değişken bir ruh haline sahiptir.
  • Sevdiklerini sadece daha sonrasında değersizleştirmek ve küçük düşürmek amacıyla idealize edebilir.
  • Kronik bir boşluk ve terk edilmişlik hissine sahiptir.
  • Paranoyak düşünceleri vardır ya da…
  • Kendine zarar verebilir veya intihara meyilli olabilir.
  • Hem olumsuzlama hem de yansıtma olmak üzere birçok savunma mekanizması kullanır. Bunlar hastalığının farkında olmasını ve yaptıklarının sorumluluğunu almasını daha da zorlaştırır.

Diğer birçok psikolojik rahatsızlık gibi borderline kişilik bozukluğunun da “mucizevi bir tedavi”si olmadığını belirtmek gerekir. İnişli çıkışlı ruh halini, korkularını ve boşluk hissini ortadan kaldırmaya kesin çözüm olan bir terapi yoktur.

Bununla birlikte, duygusal dengeyi sağlayacak ve ilişkilerin kalitesini artıracak tedaviler halihazırda bulunmaktadır. Borderline kişilik bozukluğu olan birine nasıl yardım edeceğimizi öğrenmenin ilk adımı bunları uygulamaktır.

BKB olan biriyle ilgilenmenin göz ardı edemeyeceğimiz önemli bir tarafı var: aile desteği. Zihinsel hastalıklar için en temel araç budur. Onlara kişisel çevrelerine uygun başa çıkma stratejileri sunmalı, onlarla beraber yaşamayı öğrenmeli ve onlara yardım etmeliyiz.

gergin oturan adam

Borderline kişilik bozukluğu olan birine nasıl yardım edebiliriz

Hastanın yakınları genellikle kendini suçlu hisseder. Şüpheleri vardır, hastalığın kötüye gitmesinin ve kişinin kendine zarar vermesinin sorumlusu kendileriymiş gibi hissederler. Daha iyisini yapabileceklerini, daha önceden bir şeyler söylemeleri gerektiğini düşünürler: sevdiğimiz biri BKB’den muzdaripse bu üç durumu dikkate almalıyız:

  • Bozukluğun sebebi biz değiliz.
  • Onu tedavi edemeyiz.
  • Ve kontrol edemeyiz.

Bunları açıklığa kavuşturduktan sonra artık sevdiğimiz kişiye yardım etmeye başlayabiliriz. Haydi bazı pratik kurallara bakarak devam edelim:

  • Hiçbir şey, yaşadıklarını ve neden bu şekilde davrandıklarını anlamaktan daha önemli değildir.
  • İlk başta da söylediğimiz gibi bu bozukluk hem karmaşık hem de tahrip edici bir durumdur. Sevdiğimiz kişi bu bozukluğun kendisi yetmezmiş gibi bir de depresyon, bipolar bozukluk, anksiyete bozuklukları, yeme bozuklukları ve madde bağımlılığı gibi problemlerle boğuşur.
  • Bütün belirtileri ve karakteristik özelliklerini bilmek önemlidir.
  • BKB tedavi edilebilir de olsa hasta çoğu zaman yardım almaktan kaçar ya da tedaviyi uygulamaz.
  • Bu yüzden onları, terapiye ve ilaçlarına devam etmeleri için teşvik etmeliyiz.

Borderline kişilik bozukluğu olan birine nasıl yardım edebiliriz: İletişim kurarak

Borderline kişilik bozukluğundan muzdarip kişiler acımasız ve mantıksız şeyler söyleyebilir. Terk edilmekten ve dışlanmaktan korktukları için öfke atakları geçirerek ve sözlü tacizde bulunarak patlama yaşarlar.

  • Uzmanlar bunun “işitsel disleksi”ye benzediğini söylüyor. Kelimeleri düzensiz bir şekilde, içeriğini anlamadan duyarlar.
  • Sözlü olarak saldırganlaştıklarında “şu an konuşmak için iyi bir zaman olmadığını” söylemek gerekir. Bu şekilde bizim için önemli olduklarını ve daha sakin oldukları bir zaman iletişim kurmak istediğimizi anladıklarından emin olmalıyız.
  • Sakinleştiklerinde onaylandıklarını hissetmeleri için söyledikleri kelimelerden çok duygularına odaklanmalıyız. 
  • Söyledikleri anlamsız ya da mantıksız da olsa fark etmez. Onları dinlediğimizi ve desteklediğimizi hissetmeleri gerekir.
  • Eğer tekrar saldırganlaşırlarsa tartışmaya girmek yerine onlara zaman tanımak en iyisi olacaktır.
üzgün kadın

Sağlıklı sınırlar koyun

Borderline kişilik bozukluğuna sahip birine yardım etmenin en etkili yollarından biri davranışlarını kontrol etmesine yardımcı olmaktır. Bunun için de bazı sınırlar belirlemeli ve ona bu sınırlara uymasını söylemelisiniz. Kendini düzene sokması ve tedaviye devam etmenin önemini anlaması gerektiğini hatırlatmalısınız.

  • Bu sınırlara ve kurallara aile üyelerinin hepsi uymalıdır.
  • Neye izin verip neye veremeyeceğinizi onunla iletişim kurarak belirlemelisiniz.

İzin veremeyeceğimiz şeyleri net bir şekilde fakat sevgiyle söylemeliyiz. “Seni seviyoruz ve bunun işe yaramasını istiyoruz. Bunu yapabilmek için bizimle böyle konuşursan ya da bunları yaparsan hem kendini hem de bizi kıracağını anlamalısın. Bunları kabul edemeyiz ve senden bu değişimi hepimiz için yapmanı rica ediyoruz.”

BKB olan bir kişiye yapılmaması gerekenler

  • Tehdit etmek ya da ültimatom vermek
  • Kötü davranışlarını tolere etmek
  • Tedaviyi bırakmalarına izin vermek
  • İntihar tehditlerini görmezden gelmek

BKB olan birine yardım edebilmek için kendimize iyi bakmalıyız

Kendimize şu şekilde iyi bakabiliriz:

  • Kendimizi izole etmeyerek ya da hayatımızı tamamen borderline kişilik bozukluğu olan kişinin etrafında kurmayarak.
  • Sağlığımızı ihmal etmeyerek.
  • Aynı durumda olan diğer kişilerin olduğu destek gruplarına giderek.
  • Stresle baş etme teniklerini öğrenerek.

Son olarak, kişiyi tedavi etmek kolay olmasa da hasta, hastanın ailesi ve profesyoneller arasında kurulan iş birliği ile bu mümkündür. Borderline kişilik bozukluğu olan kişiye yardım etmek günlük bir görevdir. Fevri hareket etme eğilimini en aza indirgediğimizde ve mantıklı kararlar vererek geleceğe yatırım yaptığımızda bu engebeli yolun sonundaki ödüle mutlaka ulaşacağız.


Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.


  • Friedel, Robert (2004) “Borderline Personality Disorder Demystified: An Essential Guide for Understanding and Living” New York: Da Capo Press.

  • Mosquera, Dolores (2014) “Trastorno Límite De La Personalidad Y EMDR” Madrid: Pléyades.

  • T. Blokehead (2015) “Trastorno Límite de Personalidad. Una guía de autoayuda”. Babelcube.


Bu metin yalnızca bilgilendirme amaçlı sunulmuştur ve bir profesyonelle görüşmeyi yerine geçmez. Şüpheleriniz varsa, uzmanınıza danışın.