Temporomandibular Eklem Sendromu ve Stres

Yazan ve doğrulayan psikolog Valeria Sabater

Son Güncelleme: 21 Aralık, 2022

Stres ve temporomandibular eklem sendromu çoğu zaman birbiriyle ilişkilidir. Konuşurken, çiğnerken ve bir şeyler yerken çenede ağrı ve rahatsızlık hissi birçok insanın yaşadığı bir problemdir. Bu bir tesadüf değil, aslında diş tedavileri sırasında sıklıkla danışılan yaygın bir sorundur ve bu durumun suçlusu stres ve anksiyetedir.

Temporomandibular eklem sendromu veya Costen sendromu, temelde çene eklemi ve çevresindeki kaslarda ortaya çıkan ağrıdır. Genellikle sabahları, tam uyandığınızda ve dişlerinizde bir batma hissettiğinizde ortaya çıkar. Konuşmaya veya yemek yemeye çalıştığınızda daha da yoğun bir hale gelir.

O andan itibaren kulak tıkanıklığı, kulak çınlaması, baş ağrısı ve boyun gerginliği gibi diğer rahatsızlıklar da başlayabilir. Bu rahatsızlığın çok yoğun ve sürekli olduğu bir an vardır ki, iyice bunaltıcı hale gelir. Bu nedenle, bu sendromu ve tetikleyici unsurları bilmek son derece önemlidir.

“İntikam çene kadar kalbi de sıkılaştırır.”- Charles de Leusse

Temporomandibular eklem sendromunun özellikleri, nedenleri ve tedavisi

Temporomandibular eklemin neye benzediğini hayal etmeye çalışıyorsanız bir menteşeyi gözünüzün önüne getirin. Bu menteşe, çenenizi başın yan taraflarına bağlar. Bu görseli aklınızda bulundurmak, bu eklemin günlük aktivitelerinizdeki önemini anlamanıza yardımcı olabilir.

Ayrıca, bunun önemli bir eklem olduğunu da unutmayın. Bunun nedeni, temporomandibular bölgenin kıkırdak diskleri, kaslar, bağlar, sinirler, kan damarları, dişler gibi birden fazla yapıdan oluşması ve kulaklara ve boyun bölgesine kadar ulaşmasıdır.

Temporomandibular eklem sendromu, çok yakın bir zamana kadar iyi bir şekilde bilinmiyordu. İnsanlar giderek bu sendromu daha çok yaşadığı için günümüzde iyice görünürlük kazandı.

Temporomandibular eklem sendromunun belirtileri

Stres ve temporomandibular sendrom genellikle birlikte ortaya çıkar. İnsanlar çoğu zaman bu bölgedeki rahatsızlıkları nedeniyle bir diş hekimine başvururlar ve bu sorunu nadiren psikolojik bir temele dayandırırlar.

Ortalama olarak, temporomandibular ağrı 30 ile 50 yaş arasındaki kadınlarda daha yaygındır. En yaygın semptomlar ise şunlardır:

• Diş ağrısı
• Çıkık bir çeneye sahip olma hissi
• Çene bölgesinin sanki bir darbe almışsınız gibi ağrıması
• Ağrı özellikle konuşurken veya yemek yerken daha belirgindir
• Ağzı açmak çoğu zaman zor ve acı vericidir
• Ağzı açıp kapatırken ve çiğnerken bazı sesler duymak yaygındır
• Çenede sertlik hissi
• Kulakların içinde veya çevresinde ağrı
• Isırma şeklinizde değişiklikler meydana gelebilir
• Dişleriniz hassaslaşır
• Boyun ağrısı görülebilir
• Bazı hastalarda kulak çınlaması olabilir
• Baş ağrısı

Temporomandibular Eklem Sendromu: Nedenleri

Stres ve temporomandibular sendrom yakından ilişkilidir. Ancak nedeninin tam olarak anlaşılabilmesi için uzman bir doktorun teşhis koyması gerekir. Aşağıda yer alan muhtemel tetikleyici nedenleri doktorunuzla konuşmalısınız:

• Dişlerin kötü dizilişinden kaynaklanan diş bozuklukları, bruksizme (diş gıcırdatma) ve temporomandibular ağrıya neden olabilir.
• Brezilya’da yapılan bir araştırmaya göre vakaların % 70’inden fazlasında stres tetikleyici faktördür. Bu bozukluğun üniversitede okuyan kişilerde giderek yaygınlaştığı belirtiliyor. Bu nedenle endişeler, yönetilemeyen duygular, baskı ve günlük sorunlar bu rahatsızlığa neden olabilir.
• Benzer şekilde, bu hastalık alt çene bölgesindeki çıkıklardan, travmalardan, kas problemlerinden ve hatta nörolojik değişiklikler gibi anatomik faktörlerden de kaynaklanıyor olabilir.

Temporomandibular eklem sendromu: Tedavisi

Daha önce de belirttiğimiz gibi, stres ve temporomandibular eklem sendromu arasında bir ilişki vardır. Aslında, insanlar arasında stres ve anksiyete bozukluklarının artması nedeniyle son yıllarda bu çene rahatsızlığında da bir artış yaşandı. Bu tür sorunlar kişilerin yaşam kalitesini derinden etkiliyor.

Eğer bu tür bir sorun yaşıyorsanız, birkaç uzmana birden (doktorlar ve psikologlar) görünmek her zaman iyi bir fikirdir. Örneğin bir diş hekimi aşağıdaki stratejileri takip edebilir:

• Stabilizasyon atelleri. Bu, çeneye basınç uygularken kas ağrısını azaltmak için kullanılan aletlerdir. Ateller bruksizmi durdurabilir ve ayrıca o bölgenin duyusal uyarımını da değiştirebilirler.
• Fizik tedavi. Atellere eklenen mandibular fizyoterapiye dayalı bir tedavi de faydalıdır. Problemi önemli ölçüde iyileştirir.
• Doktorlar, stresinizi yönetmek için çeşitli rahatlama tekniklerini rutininize entegre etmenizi önerebilir. Örneğin diyafragmatik solunum, progresif kas gevşemesi ve hatta yoga size bu konuda yardımcı olabilir.

Yine de, bu durumla ve semptomlarıyla bir süredir uğraşıyorsanız bir psikoloğa danışın. Örneğin uykusuzluk insanların fiziksel semptomlar yaşamasına neden olabilir. Bu durumu terapi ile çözmeniz mümkündür. Bu nedenle yardım istemek en iyi ve en çok önerilen adımdır.