Koronavirüs Krizi Sırasında Otizmli Çocuklara Yardımcı Olmanın Yedi Anahtarı
Rutinlerini kaybettiler. Normallerinden, her gün takip ettikleri ve onlara güvenlik, anlam, huzur ve hatta neşe sağlayan kurallarından kopartıldılar. Koronavirüs krizi sırasında otizmli çocuklara yardım etmek kesinlikle aklımızda tutmamız gereken bir başka önceliktir. Bugün, birçok aile bu yeni durum dolayısıyla ciddi problemler ile karşı karşıya kalmaktadır.
Bir ebeveynin, ya da hatta otizm spektrumundaki insanlar ile çalışan bir öğretmenin hayatını birinci elden deneyimleyen insanlar bunun gibi bir değişikliğin otizmli insanlar için ne anlama geldiğini anlayamayacaktır.
Hepimizin bu koşulların etkilerini yaşıyor olduğumuz açıktır. Hepimiz planlarımızı, görevlerimizi, alışkanlıklarımızı ve hatta işlerimizi askıya aldık. Ancak, otizm spektrum bozukluğu olan çocukların, ergenlerin ve yetişkinlerin hayal kırıklığını görebilir ve duyabilirsiniz.
Bazıları ısrarlı bir şekilde tekrarlayan hareket ve davranışlar sergileyecektir. Diğerleri ise saldırgan şekilde hareket edebilir. Büyük çoğunluk ise sessizlik ya da hatta ağlamaya baş vurabilir. Eğer önceden az iletişim kuruyorlardıysa, şimdi daha da az konuşacaklardır. Anlamadıkları bu yeni rutinlerde kaybolmuş durumdalar.
Bundan dolayı toplumun bu gruba karşı biraz daha hassas olması ve onlara yardım ve kaynak sağlaması gereklidir.
Koronavirüs Krizi Sırasında Otizmli Çocuklara Yardım Etmek İçin Yedi Strateji
Örneğin, İspanya’da, Sağlık Bakanlığı otizmli kişilere bir aile bireyinin eşliğinde dışarı çıkma izni vermiştir. Ancak bu da uygun güvenlik önlemleri kullanarak ve durumlarını kanıtlayan sertifikalar eşliğinde yapılmalıdır.
Bu günlük yürüyüşler onlar için çok değerlidir ve saygı duyulması gereken bir şeydir. Ancak ne yazık ki, bu sizi şaşırtabilecek olsa da, birçok insan onları dışarıda gezerken gördüklerinde onlara balkonlarından bağırmaktadır.
Bu imtiyaz bu çocuklar ve ergenler için kaçınılmaz bir zorunluluktur. Bu grubun şu an terapi seanslarına gitmiyor olduklarını ve ihtiyaçlarının artık karşılanmıyor olduğunu unutmamalıyız.
Otizm spektrum bozukluğundan muzdarip olan insanların birçoğu duruma adapte olmakta büyük sorunlar yaşıyor. Bu durum o kadar ciddi ki ailelerini bile tehlikeye atabilir.
Duygular ve sinir bozuklukları saatli bir bomba gibi bir hal alıp son derece problemli davranışlara dönüşebilir. Bu kişiler saldırgan ya da kendilerine zarar veren bir hale dönüşebilir. Birçoğu yıkıcı ve tekrarlayıcı davranışlara kapılsa da ekolali de geliştirebilirler, ki bu da aynı ifadeleri tekrar tekrar tekrarlamak anlamına gelir.
Otizmli çocuklara koronavirüs krizi sırasında yardımcı olmak için bir dizi stratejiyi hesaba katmanız gerekir. Aşağıda bunların bazı örneklerini bulabilirsiniz.
1. Çizimler ve Kartlar Aracılığıyla Rutinlerini Net Hale Getirin
Otizm spektrum bozukluğu olan çocuklar ve ergenlerin yeni rutinlere adapte olmaları gerekir. Bu rutinleri anlayabilmeleri için, spesifik bir anda hangi etkinliğin yürütüleceğini açık hale getiren çizimler kullanabiliriz.
Onlara uyandıkları andan itibaren açık, basit ve pozitif talimatlar vermeliyiz. Görsel bir program oluşturabilir ve bunu akıllarında tutabilmeleri için programı duvara asabiliriz.
2. Derse Gideceklermiş Gibi Giyinmek
“Normalliği” korumanın bir yolu da çocuğun derse gidecekmişçesine giyinmesine izin vermektir. Bütün gün pijamaları ile olmalarından kaçının. Ayrıca, aynı okul rutinini takip etmeleri de önemlidir.
3. Çocuğun Özel İlgilerine Zaman Ayırın
Otizmli de olsa, nörotipik de olsa, çoğu çocuk her zaman belirli bir okul konusu ile ilgili olmayabilecek özel bir ilgiye sahiptir.
Birçoğu çizim yapmayı, hayvanları, müziği, uzayı, filmleri ve diğer şeyleri severler. Onları bu spesifik hobiye odaklı tutacak oyunlar ya da projeler oluşturma konusunda yaratıcı olmalıyız.
4. Basit ve Motive Edici Günlük Egzersizler
Otizmli çocuklara koronavirüs krizi sırasında yardım etmenin anahtarlarından biri de onların hareket etmesini ve fiziksel egzersiz yapmasını teşvik etmektir. Bu kız ve oğlanların motor koordinasyon eksikliği olduğu ve genellikle aritmik oldukları doğrudur ancak hala hareket etmeli ve aktif olmalıdırlar.
YouTube üzerinde keyifli danslar ve hareket etmelerini ve iyi hissetmelerini teşvik edecek basit egzersizler bulabilirsiniz.
5. Nasıl Hissettiklerini İfade Edebilmeleri İçin Duygu Kartları
Bu bağlamda bir diğer harika kaynak da “duygu kartları” kullanmaktır. Yapmanız gereken tek şey farklı suratların üzüntü, öfke, mutluluk, sıkıntı gibi duyguları temsil ettiği çizimler yaratmaktır.
Otizm spektrum bozukluğu olan insanlar gün boyunca ifade edemedikleri hisler ve duyumlar deneyimleyebilirler. Uzmanlar, aile bireylerine nasıl hissettiklerini gösterebilmeleri için bunu yapmalarına yardım edecek kaynakları olmasını önerirler.
6. Pandemi Hakkındaki Görüntü ve Bilgilere Maruz Kalma Miktarlarını Azaltın
Otizmli kişiler, mümkün olduğunca, pandemi hakkındaki son bilgilere maruz bırakılmamalıdırlar. Bunun yerine film izlemeyi ve boş zamanlarda yapılabilecek aktivitelere zaman harcamayı tercih edin.
Otizm spektrum bozukluğu olan çocuklar son derece hassastır ve korku ve sıkıntılarını içselleştirebilirler. Büyükanne ve büyükbabalarının ölebileceği ya da anne ve babalarının hasta olabileceği fikri zihinlerine gerçekten yerleşebilir ve onları rahatsız edebilir. Bundan dolayı, izledikleri şeyleri her an kontrol edin.
7. Uzaktan Destek
Otizmli çocuklara koronavirüs krizi sırasında yardımcı olmak için, aileleri yalnız bırakmamak gerekir. Video görüşmeleri yoluyla psikologlar tarafından, ya da dışarıya çıkarken çocukların yanında olmak için eve gelen terapistler tarafından uzaktan da olsa destek almalıdırlar.
Aileler, aynı durumdaki diğer aileler ile de etkileşim halinde olmalıdırlar. Otizm spektrum bozukluğu olan çocukları olan aileler arasındaki destek ağı her zaman yardımcıdır. Fikir akışı yaşanabilir ve bu ağlar kişilere duygularını, problemlerini, sorularını ve umutlarını paylaşmak konusunda yardımcı olup onları teşvik edebilir.
Bunların hepsini hesaba katalım Bu çocuk ve ergenlere karşı daha hassas olalım ve onlara yardımcı olmak için köprüler inşa edelim.