Karşıolgusal Düşünme: Ya Her Şey Farklı Olsaydı?

Ya yurt dışında okumaya karar verseydiniz? Ya sevgilinizden ayrılmamış olsaydınız? O iş teklifini kabul etseydiniz ne olurdu? İnsanların kafalarında en çok uğraştıkları şeylerden biri alternatif bir zamanda yaşasalardı neler olacağıdır. Karşıolgusal düşünme ile farklı kararlar almış olsaydık neler olacağını hayal etmeye çalışırız.

Bunu yapmak bazı zamanlar yararlı olabilir. Fakat sürekli alternatiflere kafayı takmak bazı olumsuz sonuçlar da doğurabilir. Dikkatli olmazsanız hayal kırıklığı, tatsızlık ya da anksiyete hayatınızı ele geçirebilir. Bundan ötürü, gerçekliği kabul etmeli ve anda yaşamalısınız.

Karşıolgusal Düşünme Nedir?

Hayatımız boyunca belli seçimler yaparız. Bunlardan bazıları olağan, bazıları ise kritik kararlardır. Aldığınız her kararla bir kapıyı kapatır, diğerini açarsınız. Tabii öyle ya da böyle kişinin başka türlüsü nasıl olurdu diye düşünmekten kendini alıkoyması pek mümkün değildir. Ya başka bir yol seçilmiş olsaydı? Karşıolgusal düşünme esasında bu anlama geliyor. Farklı kararlardan doğabilecek farklı gerçekliklerin bir yansıması olarak karşımıza çıkıyor.

Karşıolgusal düşünme ile geçmişe dalıp farklı senaryolar yaratabilirsiniz. Gelecek için alacağınız kararlarda da bu yöntemi kullanabilirsiniz. Örneğin;  “İşimi bırakırsam daha iyi bir şey bulamayabilirim. İşsiz dahi kalabilirim.” diye düşünebilirsiniz.

Karşınıza çıkabilecek sonsuz sayıda ihtimal bulunuyor. Bu düşünme tarzının kökeni küçücük kararların dahi hayatınızı ne kadar etkilediğine dayanıyor. Şu anki kararlarınız da geleceğinizi etkiliyor. Tabii tek bir kararla bir şeye mahkum olmazsınız. Her an hayatınızın gidişatını değiştirebilecek güce sahipsiniz.

Karşıolgusal Düşünmenin Faydaları

Düzgün bir şekilde kullanıldığı sürece bu bilişsel sürecin faydalarını görebilirsiniz. Öncelikle karşıolgusal düşünme geçmişteki hatalarınızdan ders almanıza yardımcı olur. Dolayısıyla, gelecek için daha iyi planlar yapmanıza olanak sağlar. Önceden karşılaştığınız bir ikilemle tekrar karşılaştığınızda ne olup biteceğini önceden tahmin edebilme gücüne sahip olursunuz. Bundan dolayı, daha iyi bir karar alma mekanizmasına sahip olmak adına deneyimleriniz iyi bir başlangıç noktası olabilir.

Şu örneği düşünün. Yeterince çalışmadığınız için bir sınavdan başarısız sonuç elde etmiş olun. “Daha çok çalışsaydım geçerdim.” gibi düşünceler kafanızı kurcalayabilir. Bu tarz bir düşünceyle gelecekte benzer durumlar yaşadığınızda farklı davranmanız gerektiğini kavrayabilirsiniz.

Öte yandan, başardıklarınız da size daha mutlu hissettirebilir. Örneğin; “Şehre taşınmasaydım en yakın arkadaşımla tanışmayacaktım.” tarzında bi düşünce gibi. Ek olarak, bu düşünceler sayesinde olumsuz düşüncelerinizi de uzaklaştırabilirsiniz. Örneğin; “Emniyet kemerimi takmamış olsaydım kazadan daha kötü yaralanabilirdim.” gibi.

Ana Odaklanmak

Karşıolgusal düşünmenin faydalarını göremiyorsanız, bunun içine saplanmış olabilirsiniz. Özellikle de bu yöntemi sürekli kullanıyorsanız. Geçmişte aldığınız kararlardan ötürü olumsuz duygular deneyimliyor olabilirsiniz. Suçluluk, pişmanlık ve hayal kırıklığı hissediyor olmanız muhtemeldir. Örneğin; “Daha fazla ilgi gösterseydim arkadaşlığımız son bulmazdı.” ya da “Çok erken evlenmiş olmasaydım hayatın tadını daha fazla çıkarabilirdim.” diye düşünüyor olabilirsiniz.

Unutmayın ki karşıolgusal düşünme geleceğinize ışık tutabilir. Fakat bu düşünme tarzıyla geçmişinize düğümlenip kalmamalısınız. Belli bir durumda doğru davranışı sergilemediğinizi düşünüyorsanız hatanızı düzeltmeyi deneyin. Bunu gelecek için ders çıkarmak olarak görebilirsiniz. Bunu bir nevi istediğiniz geleceği inşa etmek için araç olarak kullanın. Duygusal bir yükün altında ezilmenize izin vermeyin.

Benzer şekilde gelecek hakkında düşünmek de anksiyeteye yol açabilir. Sizi strese sokabilir ve karar alamaz hale gelebilirsiniz. Geleceğinizi tahmin etmenizin mümkün olmadığını aklınızdan çıkarmayın.

Geçmiş geride kaldı ve gelecek tüm gizemiyle ileride sizi bekliyor. Anı kabullenin, ders alın ve elinizden gelenin en iyisini yapmaya gayret edin. Yalnızca bu sayede istediğiniz geleceğe yaklaşabilirsiniz. Hataların da hayatın bir parçası olduğunu unutmayın. Herkes kendi yolunu çizer. Son olarak, her zaman yeni fırsatların karşınıza çıkacağını da aklınızın bir köşesine kazıyın.