Hayal Etmeyi Bırakıp Gerçekliği Yaşamaya Başlayın: Gestalt Terapisi

Hayal gücü, fantezinin kapısını açar, ancak aynı zamanda gerçeklikten de bizi uzaklaştırır ve şu anın dışına çıkarır. Gestalt terapisinin yaratıcısı olan Fritz Perls, bu terapinin bizi şu anı yaşamaya davet ettiğinden bahsediyor. Bunu başarmak için geleceğe dair var sayımlarımızdan kurtulmamız gerek.

Yalnızca ayaklarımız yere bastığında şu na bağlanabiliriz.  Diğer şeyler, sonuçları ne kadar önemli olsa da şu anda yaşanmamaktadır.

Gestalt terapisi, insanı küresel bir varlık olarak gören hümanistik psikolojiye girer.  Zihin, duygular ve bedenle birlikte bir bütün oluşturan bir varlık olarak.  Bu terapi türü, insanlara yaşadıkları şeylerin sorumluluğunu almaları için yardımcı olur ve kişisel gelişimlerini teşvik eder. Kliniğin ötesine geçen ve gerçek hayata giren psikoterapi türüdür bu.

“Gestalt terapisi yaptıklarından ziyade yapmaktan kaçındıklarıyla öne çıkar. Farkında olmanın yeterli olduğunu savunur; bir değişimin yaşanması için varlıktan, farkında ve sorumlu olmaktan başka hiçbir şeyin gerekmediğini öne sürer.”

– Claudio Naranjo

Gestalt Terapisinin Etkileri

Bu psikoterapi türü, 1950’lerde psikiyatr ve hekim Fritz Perls tarafından geliştirildi. Perls kendi yaklaşımıyla karısı psikolog Laura Perls’in yaklaşımıyla birleştirdi. Özel bir terapi oluşturmak için figür ve arkaplan gibi unsurların bulunduğu Gestalt psikolojisinden ilkeleri bu terapiye dâhil etti.

Gestalt terapisi, bireyin bir bütün olarak ele alınmasının altını önemle çizer. Perls’e göre insanlar varlıklarını doğal bir şekilde tamamlama eğilimindedir, gerçi gestalt (Almanca’da biçim form anlamına gelmektedir) eksik kalabilir ve yeni sorunların su yüzüne çıkmasına izin vermeksizin geçmiş problemleri tekrar edebilir.

Gestalt terapisini besleyen etkilerden birkaçı şunlardır: savunma mekanizmaalarını incelemesiyle psikanaliz, Budizm gibi doğu dinleri, var oluşçu felsefe, fenomenoloji, tiyatro ve diğer pek çok kaynakla birlikte psikodrama.  Paul Goodman ve Isadore From gibi yazarlar da katkıda bulunmuştur. Terapinin ötesine geçip bunu sosyal ve kişisel alanlara genişletmeye odaklandılar.

 Gestalt Therapisi Nedir?

Gestalt terapisi, her insanın potansiyeline odaklanan bir yaklaşımdır. Bireyi kendi kaynakları ve kendi kendini düzenleme yeteneğiyle ele alır. İçerikten çok ilerlemeye odaklanan iyileştirici bir yaklaşımdır. Genelde terapist  “neden?” diye sormak yerine “nasıl” demeyi yeğler. Amaç, davranışın nedenlerinden ziyade süreci anlayabilmektir.

Gestalt teorisi, hastanın  aşmaya çalıştığı meselelerin kilidini açmaya yardımcı olmak için öznel fiziksel duyumlara ve duygulara büyük önem verir. Bu yaklaşım, farkındalık uygulamalarıyla ortak pek çok noktaya sahiptir çünkü insanları, bun direnmek yerine yaşamakta oldukları şeyi kabul etmeye teşvik etmektedir. sini istemektedir, çünkü dikkatlilik uygulamaları ile çok paylaşmaktadır.

Buna ek olarak, temel kavramlardan biri gerçekleştirme ya da “farkındalık” tır. Bu şu andaki anın farkında olmayı içerir. Doğallığı, kontrolün önüne geçirir. Bundan kaçıp inkâr etmek yerine şu an yaşamakta olduğu şeyi kabul etmek. ve bundan kaçıp inkâr kontrolü önde koyar. Kaçınılması ve direnmesi yerine geçmekte olan bir şey yaşamak. Örneğin, bir duygu hissediyorsanız, Gestalt Terapisi bu duyguyu içinizde tutmak yerine onu ifade etmeye teşvik edecektir sizi.

Gestalt Terapisinin Temel Kavramları

Gestalt Terapisinin temel hedefi insanların kendilerine daha iyi destek olabilmesi ve psikolojik sağlıkları konusundaki sorumluluklarının daha çok farkında olmasına yardım etmektir. Bu amaçla belli başlı önemli kavramlar kullanılır. Bunları şöyle sıralayabiliriz:

Gerçekleştirme

Farkındalık temel bir adımdır. Bireyin belli koşullarda nasıl düşünüp hissettiğini ve davrandığını görmesi gerekmektedir. Bu üç temel unsur yan yana gelmedikçe önemli bir rahatsızlık yaşanmaya devam edecektir. Koşullar, ancak farkındalık oldukça şu anda değiştirilebilir.

 “Şu an ve burada”

Gestalt Terapisinde şu an, mümkün olan tek senaryo olarak anlaşılır, çünkü şu an “bütün” olarak yaşanır. Dolayısıyla,  terapist ve hasta geçmişte yaşanmış bir şey üzerinde çalışacaksa, bunu şu anda yaşanıyor gibi yaklaşırlar.  günümüzde olduğu gibi yaklaşırlar.

Mesela, kişi geçmişte zorbalığa maruz kalmışsa terapist ondan bu deneyimi şu an yaşanıyor gibi anlatmasını isteyecektir. Böylece terapist o kişiye geçmiş duyguları hatırlama ve bunlar üzerinde şu anda ve burada çalışma imkânını vermektedir.

Sorumluluk

Terapist hastayı, bunlar negatif bile olsa düşünce ve duyguları için sorumluluk almaya davet eder. Sorumluluk almak, kişiye özgürlük ve bağımsızlık verir. Böylece hatalarını daha iyi kabul edip bunlardan ders çıkarabilirler. Çok kullanılan örneklerden biri, kişiyi birinci şahısta ve kendi sözleriyle konuşturmaktır.

Gestalt terapistinin rolü nedir?

Gestalt psikoterapisti kişinin veya hastanın (genelde hasta sözünü kullanmazlar çünkü kişiyi aktif bir katılımcı olarak görürler) yanı başında yürürler. Gelişme sürecini kolaylaştırırlar. Bu yaklaşımda terapi ilişkisi çizgiseldir yani terapist, hastadan daha fazlasını bilmez.

Terapist sadece kolaylaştırıcı görevini görür. Tavsiyede bulunmaz, sadece kişinin kendini yönetmesi ve daha güçlü olması için ihtiyaç duyduğu becerileri bulmasına yardımcı olur. Dolayısıyla, kişi kendi hayatının ”Uzman”ıdır ve ne yapacağını söylemek kimseye düşmez. Yani sorumluluk, hastaya geri verilir ve kişisel bağımsızlığa saygı duyulur.  

Kısacası, Gestalt Terapisinin amacı, hastanın duygularıyla ilgili sorumluluk alabilmesini ve onlarla uyumlu yaşamanın bedelini kabul etmesini kolaylaştırmaktır. Dürüstlük, açıklık ve şu an, Gestalt Terapisinde temel değerlerdir.

Kaynakça :

• Peñarrubia, F. (1998). Terapia Gestalt: La vía del vacío fértil. Alianza Editorial.
• Martorell, JL. (2008). Psicoterapias. Ediciones Pirámide.
• Latner, Joel (1994). Fundamentos de la Gestalt. Cuatro Vientos.