Elektronik Cihazlar ve Uyku Değişiklikleri

Elektronik cihazlar ve uyku değişiklikleri arasında açık bir ilişki olduğu kanıtlanmıştır. Bazı araştırmalar, bu tür cihazların uyanıklık ve dinlenmeden sorumlu sirkadiyen saatleri etkilediğini göstermektedir.
Elektronik Cihazlar ve Uyku Değişiklikleri

Son Güncelleme: 25 Ocak, 2020

Son zamanlarda, elektronik cihazlar ve uyku değişiklikleri ile ilgili bazı araştırmalar bulunmaktadır. Onlara göre, her iki faktör de birbiriyle derinden ilişkilidir. Temel olarak, elektronik cihazların normal uyku düzenlerini bozma ve sonuç olarak uyku kalitesini değiştirme potansiyeline sahip olduğu belirlenmiştir.

Bu konu, en hafif deyimiyle endişe vericidir. Gerçekten düşünürseniz, telefonlarını, bilgisayarlarını ve diğer elektronik cihazlarını günlük olarak aşırı kullananların sayısı artmaya devam ediyor. Aynı şekilde, telefonlarını komodine koymadan uyuyamayan veya çalışmaya devam etmek için dizüstü bilgisayarlarını yatağa alan bireylerin sayısı artmaktadır.

Tüm bu davranışların bireyin hayatında sorun yaratabileceğine dair kanıtlar vardır. Kuşkusuz, elektronik cihazlar ve uyku değişiklikleri arasında bir bağlantı vardır. California Üniversitesi Ulusal Uyku Vakfı, bu tür cihazların daha kısa ve daha kötü kaliteli uykuya yol açtığı sonucuna varmıştır.

yatakta elektronik cihaz kullanan adam

Yapay ışık ve sirkadiyen saat

Sirkadiyen saat, canlılarda 24 saatten daha kısa sürede gerçekleşen süreçlerdir. Bu döngüler her zaman aynı sırayı takip eder, sadece bununla da kalmaz, aşama aşama birbirini takip ederler. Diğer birçok yönün yanı sıra, bu ritimler uyku döngülerini düzenler. Genellikle biyolojik saat olarak bilinenle eşdeğerdirler.

The Philosophical Transactions of Royal Society dergisi Connecticut Üniversitesinde yürütülen bir araştırmayı yayınladı. Bu çalışma yapay ışığın sirkadiyen saatleri değiştirme potansiyeline sahip olduğu sonucuna varmıştır. Özellikle uyku döngüsünü etkileyebilir.

Bu araştırma, elektronik cihazlar ve uyku değişiklikleri arasında doğrudan bir ilişki kurmaktadır. Birincisi, bu cihazlar yapay ışıkla çalışır. İkincisi, uyku sirkadiyen saatlere oldukça şartlanmıştır. Nitekim, ışık olduğunda organizmayı daha aktif, karanlık olduğunda daha pasif hale getirir.

Retinada sirkadiyen döngüleri belirlemeye yardımcı olan özel hücreler vardır. Elektronik cihazların ekranları açıldığında, bir distorsiyon gerçekleşir. Böylece, gündüz işlevleri düzgün bir şekilde dinlenebilmek için devre dışı bırakılmaları gereken bir zamanda etkinleştirilir.

Elektronik Cihazlar ve Uyku Değişiklikleri

California Üniversitesinde, önceki bölümde belirtilen sonuçlara benzer sonuçlara vardılar. Hatta daha da ileri gittiler. Birincisi, bilgisayarlardaki ve telefonlardaki mavi ışık ekranlarının melatonin üretimini azalttığını belirttiler. Bu hormon uyku kalitesini etkiler. Düşük olduğunda, uykuya dalmayı zorlaştırır ve süresini azaltır.

Öte yandan, yatağa gitsek bile akıllı telefonumuzu veya bilgisayarımızı yanımızda tutma alışkanlığımız nöronal aktivitenin azalmasını engelliyor. Bu cihazlar sizi uyarır, bu da yatmadan önce aradığınız şey olan rahatlamanın tam tersidir.

En kötüsü, uyurken telefonunuzun hala çalabilecek olmasıdır. Bunları kullanmaya oldukça şartlanmış olanlar, kimin aradığını görmek için hemen uyanır. Çalmasa bile, çalma olasılığından dolayı öznel bir gerilim vardır. Bu uyku kalitesini büyük ölçüde etkiler.

uykudan önce cep telefonu kullanımı

İstenmeyen etkiler

Psikiyatrist ve psikanalist David Dorenbaum, elektronik cihazların ve uyku değişikliklerinin çeşitli sonuçlara yol açabilecek bir binom oluşturduğunu belirtmektedir. Bu cihazların yoğun kullanımının bireylerin rüyalarını hatırlamalarını zorlaştırdığını tespit ediyor. Başka bir deyişle, ekranlar aracılığıyla gördüğümüz dünya ile gerçek hayallerimiz arasında bir analoji olacaktır.

Hatta, Avustralya’dan 13 ila 16 yaş arası 1000 öğrenciyle yapılan bir çalışma, bu cihazların daha düşük bir uyku kalitesi ile ilişkili olduğunu ve bunun da ruh sağlığı üzerinde olumsuz etkileri olacağını göstermiştir. Sonuç olarak, örneklemdeki gençler daha büyük depresyon belirtileri gösterdi.

Elektronik cihazların kendisi sorun değildir. Asıl mesele yanlış kullanımlarında yatmaktadır. İyi yönetildiklerinde hayatı bizim için birçok farklı şekilde kolaylaştırırlar. Bununla birlikte, kötü yönetildiklerinde insanları savunmasız kılarlar ve kullanımlarına inanılmaz derecede bağımlı hale getirir.

“Uyku en iyi meditasyondur.”

– Dalai Lama


Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.


  • Arévalo, R., Arevalo, R., Ibarra, G., Nuila, A., & Valle, A. (2018). Impacto de la luz emitida por los dispositivos electrónicos móviles utilizados antes de dormir en la calidad del sueño. Sinapsis UJMD, 8(1), 68-74.


Bu metin yalnızca bilgilendirme amaçlı sunulmuştur ve bir profesyonelle görüşmeyi yerine geçmez. Şüpheleriniz varsa, uzmanınıza danışın.