Bir Bebeğin Gülümsemesi Bize Ne Anlatır?

Yeni doğmuş bir bebeğin mimikleri ve çıkardığı sesler çoğunlukla hayranlık vericidir. Ama hepsinden öte bir tanesi dikkat çeker: Bir bebeğin gülümsemesi. Böyle küçük bir gülümseme gördüğümüzde ya da kıkırdama işittiğimizde bizim ta içten duygularımızı, heyecanlarımızı harekete geçirir. Ve bu büyük oranda bulaşıcıdır da!

Peki, bir bebek gülümsediğinde bize ne anlatmaya çalışıyor? Yeterince ilginç olanı ise onun yaşına ve içinde bulunduğu duruma göre her defasında birbirinden tamamıyla farklı şeyler anlatmaya çalışmasıdır. Ağladığında da benzer durum söz konusudur. Hala kelimelerle anlatamadığı için bu davranışı ihtiyaçlarını, isteklerini iletmek için bir iletişim şekli olarak kullanır.

Bazen karnını doyurma ihtiyacının giderilmesi için ağlar. Başka zaman da gazı veya sancısı olduğu için bunu yapar. Ya da belki uyuyabilmek için bezinin değişmesi gerekir. İşte bu yüzden bir bebeğin niçin ağladığını bilmek ve ayrıca neye gülümsediğini, bunun ne anlama geldiğini bilmek de iyidir.

İlk haftalarda bebeğin gülümsemesi bir reflekstir

Bu konuda yapılan pek çok çalışmaya göre hayata adımını attığı ilk haftalarda bebeğin gülümsemesinin bir refleks olduğu saptanmıştır. Bu doğuştan bir refleksle, otomatik bir şekilde meydana gelir, çünkü bizim içimize önceden konulmuş bir davranıştır. Bu hareketi yapmakla yükümlü olan kas sadece insanlarda bulunan güldürücü kastır.

Bu o küçük varlığın herhangi bir sebep olmaksızın gülümsediği anlamına gelir. Onun için hoş bir ses duymak ya da annesinin yüzünü görmek yeterlidir. Çoğu zaman sevgi dolu bir bakış onu gülümsetmek için yeter.

Bebek büyüdükçe bu gülümseme belirli bazı uyarılara cevap niteliği taşımaya başlar. Onu tetikleyen özel bir şey olması gerekir ve sayısız ayrıntının arasında duygusal bir ifade şeklidir. Şimdi ayına göre bir bebeğin gülümsemesi ne anlama gelir inceleyelim.

İki aylık bir bebeğin gülümsemesi sağlıklı, mutlu olduğunu gösterir

Doğumdan iki veya üç ay sonra bir bebeğin gülümsemesi onun sağlıklı olduğunu gösterir. Tatmin olduğu zaman ve sadece temel ihtiyaçları karşılandığı zaman gülümser. Bu her şeyin uygun oluşunun ve mutluluğun göstergesidir. Yani eğer küçük varlığınız gülümsüyorsa, bunun her şeyin yolunda gittiğinin işareti olduğuna emin olabilirsiniz.

İlaveten, bu esnek bir tepki olarak da düşünülebilir. Çünkü bebek bu tepkiyi pek çok koşulda gösterebilir. Bu duruma bir örnek, emzirdikten sonra artık karnının doyduğunu anlamasıyla gülümsemesidir. Bir başka örnek de ılık bir banyodan sonra kendisini temiz hissettiğinde ve güzel koktuğunda gülümsemesidir. İyi bir gece uykusu yaptıktan sonra sabah uyanınca veya anne babası onunla ilgilenmek için onu kucağına aldığında da gülümser.

Dördüncü aydan itibaren bilinçli bir gülümseme

Bebek 100. güne geldikten sonra ve 6 aylık olana dek bahsettiğimiz “bilinçli gülümseme” ortaya çıkar ve bu gülümseme seçici ve önceliklidir. Şimdi artık dışarıdan gelen bir uyarıya memnuniyeti veya onu tanıdığı için tepki olarak gülümser. Bu onun günlük rutin bakım ve ilgilenmeye alıştığının bir işaretidir.

Bu gülümseme annesinin sesini duyunca, bir şarkıya veya biri ona yaklaştığında ve ona gülümsediğinde olabilir. Bu ayda bebeğin tanıdık bir yüzü ve bir yabancının yüzünü ayırt edebileceği unutulmamalıdır. Bu nedenle yabancılara karşı çok cana yakın değillerdir ve gülümsemesini sadece aile bireylerine saklar.

Şimdi bir bebeğin bir şeyden hoşlandığını ve gülümsediğini düşünelim. O anda bir yetişkin de ona gülümserse o da ona cevap olarak gülümser. Bu yüzden bu minik yavaş yavaş mükemmel bir neşe kaynağı haline gelir.

Genellikle bebeği güldüren ilk hareket birinin vücudundan herhangi komik bir ses çıkarmasıyla olur. Büyükler yüzlerini komik hale getirdiğinde veya elleriyle yüzünü saklayıp, sonra da hızlıca onları çekerek “ce-ee” oynadığında da güler.

Ama aynı zamanda bilinçli gülümsemeye başladığında 4 aylıkken bunun tam tersi de olur. Bebeğin rahatsızlığını ifade etmek için ağlamaya başladığı zaman bu döneme denk gelir.

Altı aylıkken çok çeşitli gülücükler

Altı ay geçtikten sonra istedikleri şeye bağlı olarak; neşe, eğlence, onay vb. farklı şekillerde gülümseyebilir. Büyüdükçe algıları ve duyuları daha hassaslaşır. Bebeğin gülümserken gösterdiği bu çeşitlilik duygularının sağlıklı olduğunu gösterir. Duygularındaki bu gelişme sayesinde, o çok sevdiğimiz bulaşıcı kıkırdama olayı ortaya çıkmaya başlar.

Yavaş yavaş başkalarını güldürmeyi öğrenmeye, sesleri taklit etmeye, agulamaya veya vücut diliyle el kol hareketleri yapmaya başlar. Bunu yaparak sosyal yeteneklerini pekiştirir ve her şeyin içinde olmak ister ve bütün oyunların bir parçası olmaya başlar.

Dokuzuncu aydan bir yaşına kadar: Bebek gülümsediğinin tamamen farkındadır

12 aylıkken bebeğin gülümsemesi önceden belirlediği uyarılara cevap niteliğinde istekli olarak yaptığı, zenginleşmiş gülümsemedir. Kendisini bir şeyin mutlu ettiğini, onu güldürdüğünü veya şaşırttığını göstermek için kullandığı tamamen sosyal bir gülümsemedir. Bu noktada onu ne zaman kullanmayacağını da bilir; örneğin endişe, acı veya öfke duyduğunda.

Önemli olan bebeğiniz gülümsediği zaman yetişkin olarak sizin de memnun ve cana yakın bir şekilde cevap vermenizdir. Büyükler de karşılığında ona gülümseyerek, sarılarak veya oyun oynayarak cevap verebilirler. Bebekle sevgi bağı kurmanın ve ona yakın olmanın en etkili yolu budur. Ayrıca çocuğa tek, benzersiz ve farklı olduğunu öğretmenin ve onu çok sevdiklerini anlatmanın bir yoludur.