Pozitif Psikoloji Hakkında Yazılmış 7 Kitap

Yazan ve doğrulayan psikolog Valeria Sabater.

Son Güncelleme: 22 Aralık, 2022

Pozitif düşünme biçimini benimseyin, ona göre davranın ve sonuçta çok daha farklı hissedeceksiniz. Bakış açınızı değiştirin, kendinize uygun hale getirin ve yeniden oluşturun. Ancak bu şekilde isteklerin ve davranışların dengeli olduğu, nihayet mutluluğun gerçekleştiği, ulaşılmayacak hiçbir hedefin kalmadığı tam anlamıyla dolu bir hayat yaşayabilirsiniz. Buna ulaşmak için ise pozitif psikoloji kitaplarından daha iyisini bulamazsınız.

Mutlulukla ilgili tüm şartları iyi bilen bir toplum olduğumuzu kabul edelim. Elimize geçen hemen her türlü kendine yardım etme konulu kitabı okuruz, bazılarımız manevi inzivaya çekilir, bu konuda yapılan konferanslara katılır ya da çalışma topluluklarına dahil olur. Ancak bir çoğumuz yine de aynı olumsuz düşünce ve davranış kalıplarına sıkışıp kalıyor. Kişisel gelişime yatırım yapabileceğim çeşitli yollar var; yine de tam anlamıyla iç huzura, mutluluğa ve rahatlığa ulaşamıyoruz.

İsteyen herkes bu dünyaya istediği zaman adım atabilir ancak unutkanlık mezarlığından kurtarılacak bir mesaj varsa o da mutluluğa erişilen “dolu bir hayat” için tek bir tarif olmadığıdır. Bu bir süreçtir. Her gün, her dakika ve her an, bu zayıf tutumların, bu savunma mekanizmalarının ve gerçek düşmanlar gibi davranan bu takıntılı düşünce döngülerinin kapısını çaldığımız bir süreçtir.

Bunu başarmak için bazı farklı yollardan gitmek gerekiyor: bir rehberden yardım almak, motivasyon uzmanından destek almak ya da iyi bir kursa gitmek gerekiyor. Fakat ne kadar tuhaf görünse de tüm bunları içeren tek bir model bulmak da mümkün: her zaman var olan insan refahı bilimi. Bu yöntem, bugünlerde sahip olduğumuz akımların çoğunu besleyen zenginleştirici bir katman olarak zaten ulaşabildiğimiz bir şey. Elbette pozitif psikoloji hakkında konuşuyoruz.

Profesör Martin Seligman’la buna yönelik ilk adımı 90’lara dönerek görüyoruz. O zamandan bu yana, geniş bir kitleye yönelik iyi bilinen bazı yönlerin geliştirilmesi uzun sürmedi. Örneğin, esneklik, duygusal zekâ, yaratıcılık ya da Mihaly Csikszentmihalyi’nin akış kavramı…

Yani, huzuru bulmak için kişiliğimizi tam olarak geliştirmek istiyorsak, köklere inip pozitif psikoloji üzerine yazılmış en iyi kitapların en temel kavramlarından yararlanarak kendi derinliklerimize inebiliriz. Mutluluk arayışımız için çıktığımız bu yolculukta bize eşlik eden bir sürü bilgi penceresi var.

1. “Gerçek Mutluluk”, E. P. Seligman

Pensilvanya Üniversitesi Psikoloji bölümü başkanı, yazar ve psikolog olan Martin Seligman, şüphesiz pozitif psikolojinin babasıdır. Ya da en azından en tanınmış temsilcisidir. Davranış bilimi hakkında yeni bir bakış açısı getiren ilk adımı artmış olan kişidir. İnsanın huzur arayışına yönelik araştırmalara odaklanmak için patoloji çalışmalarını bir kenara bırakmıştır.

Bu nedenle Seligman mutluluğa nasıl ulaşacağımızı açıklayan bilimsel yöntemlerin geliştirilmesinde en önde gelen isimdir. Onun bu kitabında motivasyon örnekleri ya da anlamsız tatlı sözler değil, çok daha fazlasını bulacaksınız. Bu kitapta çeşitli çalışmalar ve insanın içindeki güçten doğan gerçek mutluluğu gösterecek karşılaştırmalı ve geçerli bakış açılarını okuyacaksınız.

Bunları nasıl geliştireceğinizi bilmek, anlamak ve çalışmak ilk önceliğimiz.

2. “Mutlu Olmak”, Tal Ben-Shahar

2006 yılında Harward Üniversitesi’ne bilinen en popüler ders eklendi. “Nasıl mutlu olunur” isimli bu ders Tal Ben- Shahar isimli İsrailli bir profesör tarafından veriliyordu. Bu günlerde kendisi pozitif psikolojinin en önemli isimlerinden biri ve tüm bakış açılarını, pratik gözlemlerini ve teorilerini bir kitapta toplamış durumda. Profesör Tal Ben- Shahar’ın mutlulukla ilgili söylediklerinde ilginç olan bir şey var: gerçek mutlulukta duygusal huzursuzlukları kabul etmek gerekiyor, onlar dışarda bırakılamaz. Bu nedenle Victor Frankl’ın bir sözünü alıntılıyor: “İnsanın ihtiyacı olan şey gerilimsiz bir ruh hali değil, değecek bir amaç; özgürce seçilmiş bir görev uğruna çabalamak ve zorluklara göğüs germektir. İnsanın ihtiyaç duyduğu şey ne olursa olsun gerilimi azaltmak değil bu sayede tatmin olmak için beklerken potansiyel anlamı elde etmektir.”

Bu kitapta meditasyon tekniklerinden tutun da günlük şeylere minnettar olmayı öğrenmeye kadar her şeyi bulabileceksiniz.

3. “Akış: Mutluluk Bilimi”, Mihaly Csikszentmihalyi

Pozitif psikolojiden bahsedeceksek Mihaly Csikszentmihalyi’nin “akış” üzerine çalışmasından söz etmeden olmaz. Onun bu alandaki varlığı çok değerli, bu kitabı okumak ise kesinlikle ufuk açıcı.

Akış halini pek çok farklı şekilde açıklayabiliriz, ancak en basit yolu minnettar olma boyutuyla açıklanabilir. Bizi tanımlayan, bizi savunan ne olursa olsun somut bir çabanın ardından huzurlu olmayı başardığımız anda endişe ve kaosun aklımızdan çıkıp gittiği bu uygun deneyimi görmek için … Bu mutlu bir hayat, mutlu bir hayatın özünü bulabileceğiniz bir zafer ve keyifli bir durumdur.

Teknolojik ve bilimsel buluşların bitmek bilmeyen nimetleriyle dolu olan bu dünyada, bu kitap bizi tüm psikolojik enerjimizi ve dikkatimizi somut objelere yöneltmeye davet ediyor. Basit işlerde mutluluk bulmaya çağırıyor. Kendi seçimlerimiz doğrultusunda hedefler ve planlar belirlemeli; gerçek huzuru bulmak için kendi ufkumuzu yaratmalıyız.

4. “Yeni Bir Dünya: Hayatınızın Amacına Uyanacaksınız”, Eckhart Tolle

Echart Tolle yaşamının büyük bölümünde ağır depresyon hastasıydı. 29 yaşına geldiğinde intihar düşünceleri kuruyordu ve bir gece kendini öldürme noktasına çok yaklaşmıştı. Ama ertesi sabah her şey değişti. Takıntılı düşünceleri kayboldu çünkü hayatta yeni bir amaç edinmişti, içsel bir uyanış, bir ilham: Yaşamak istiyordu.

Eckhart Tolle’nin kitabının maneviyata giriş olduğu doğruysa bile pozitif psikolojiyi direkt ilgilendirmediği anlamına gelmiyor. Kendini kabul etme gibi en temel boyutlar üzerinde çalışmayı öğrendiğimiz, güçlükler ya da çatışmaları iyileştirdiğimiz ve her şeyden önemlisi depresyon her şeyi durdurduğunda tüm bunlarla yüzleştiğimiz psikolojidir bu.

“Yeni Bir Dünya: Hayatınızın Amacına Uyanacaksınız” isimli kitabında Tolle, “Şimdinin Gücü” kitabının bir adım ötesine geçiyor. Yeni keşifler yapıyor, örneğin egonun yapısını inceliyor ve bunun bizimle Profesör Seligman’ın sıkça söz ettiği insanın güçlü yanları arasında nasıl mesafe koyduğunu açıklıyor.

5. “Güçlükleri Yenmek: Direnmenin Gücü”, Luis Rojas Marcos

Luis Rojas Marcos ünlü bir psikiyatrist ve araştırmacıdır. Yazdıkları ufuk açıcı türden ve daha iyi yaşamlar sürmek için ihtiyacımız olan her şeyi anladığımız psikoloji alanlarında değişik boyutlara ulaşmamızı sağlıyor.

“Güçlükleri Yenmek: Direnmenin Gücü” adlı kitapta inanmasak da her birimizin zorluklara karşı direnmek ya da bunlara boyun eğmek üzere biyolojik ve psikolojik mekanizmalara sahip olduğunu öğreniyoruz.

Aslında bu insanoğlunun tarih boyunca yaptığı bir şey, çünkü hayatta kalmak esas kural. İnsanlar olarak hayatta kalmamızı şu kurala borçluyuz: direnmek. Bu kitapta bu konu üzerinde nasıl çalışacağımızı, nelere dikkat edeceğimizi, özgüven, öz- kontrol, optimizm ve elbette pozitif düşünce gibi temel unsurları öğreniyoruz.

6. “59 Saniye: Azıcık Düşünün Çok Şeyi Değiştirin”, Richard Wiseman

Bu muhtemelen çoğunuzun okuduğu bir kitap. Bu kitapta Hertfordshire Üniversitesi Psikoloji bölümü başkanı Richard Wiseman gözlerimizi açmak için tüm klasik mitleri ve mutluluk hakkındaki basmakalıp düşünceleri yerle bir ediyor. 10 bölümden oluşan bu kitapta motivasyon, ikna, çekim, yaratıcılık, duygusal iyilik gibi konuları ustaca ele alıyor.

Profesör Wiseman’in bu kitabıyla ilgili çok daha dikkat çekici olan unsur ise, yanlış davranışları ve olumsuz düşünceleri sadece 59 saniye içinde yok etmeyi vadediyor olması.

7. “How Full is Your Bucket? Positive Strategies for Work and Life” (Bardağın Ne Kadarı Dolu? İş ve Yaşam için Pozitif Stratejiler), Donald O. Clifton

Martin Seligman pozitif psikolojinin babasıysa, Donald O. Clifton da büyükbabasıdır diyebiliriz. Onun ortaya çıkardığı işler bu alanın temelini oluşturuyor ve bu kitap onun felsefesini, köklerini ve asla bakmaktan yorulmayacağımız bilgelik pencerelerini bir araya getiriyor.

Daima herkesin kitaplığında bulunması gereken bir çalışma. Sadece hayatımızı olumlu duygularla doldurmak yolunda bize rehberlik etmekle kalmıyor, aynı zamanda günlük çalışmalarından elde ettiği öğretilerle insanlara yardım ederek ve binlerce işe önayak olarak ilham kaynağı oluyor. Tonlarca pozitif enerjiyi barındıran bu sayfalar ve kendimizi keşfetmek gerçek anlamıyla bir deneyim yaşatıyor.

Kısacası, kendinizi geliştirmek için yararlanabileceğiniz birçok kitap var. Fakat bu 7 kitap bu başlangıç için oldukça yararlı, düşünmek için iyi bir nokta, değişimin tohumlarını ekebileceğiniz güzel bir fırsat.