Lider Olmak İçin Ustalaşmamız Gereken Üç Kilit Unsur

Etkili bir lider olmak için hepimizin ustalaşması gereken üç kilit unsur vardır. Büyük bir şirkette pozisyonumuzun olmaması veya sorumluluğumuzda belirli sayıda çalışanımızın olmaması önemli değildir. Liderlik, her şeyden önce, diğer insanları vizyonumuza, hedeflerimize bağlı hissettirmek için nasıl ilham vereceğimizi bilmektir.

Bir lider en az beklenen anda ortaya çıkabilir. Birisi kendi inançlarına inandığında ve başkalarını etkilemenin yolunu bulduğunda ortaya çıkar. Çünkü iyi bir lider, sadece kişilik özellikleriyle veya otoriteyi aktarma kabiliyetiyle tanımlanmaz; gerçekte karşımızda olan kişi hepimizin öğrenebileceği bir dizi çok özel beceride ustalaşmayı başaran biridir.

Bir Çin atasözü, yaban ördeklerinin, uçması ve başkalarına rehberlik etme yeteneği nedeniyle sürünün, liderini takip ettiğini söyler, ancak bunun nedeni alsa liderlerinin sesinin gür olması değildir. Bu cümle bizi, sahip olduğumuz; güç, egemenlik ve üstünlük taslama gibi klasik liderlik konsepti hakkında düşünmeye davet eder.

Ancak zaman değişti. Psikopatik özelliklere sahip liderler ne yardım ederler ne de bir örgütü geliştirirler. Liderliğin; üstün olmaktan ve yol haritasını belirlemekten, ne yapılacağını ya da ne yapılamayacağını belirlemekten ibaret olduğunu düşünenler de yanılmaktadır.

Günümüzde, etkili lider, sorumlulukları yeniden dağıtmak ve aynı zamanda insanları tam potansiyellerini geliştirmek için rahat hissettirmek için işbirliğine dayalı ortamlar yaratmayı başaran kişidir.

Bunu başarmak kolay değil ancak gerçekleştirilmesine yardımcı olacak üç strateji vardır.

Liderliğin kilit unsurları: Zaman değişti

20. yüzyılın endüstriyel ve örgütsel psikolojisi alanındaki en önemli araştırmacılarından biri olan Fred Fiedler, iki tür lider olduğuna dikkat çeker.

• İlki, şirketin kendisinde belirlenen hedeflere ulaşmada yalnızca hedeflere yöneliktir.
• İkinci tip lider, yalnızca insanlara, onu çevreleyen çalışanlara odaklanır.

İkinci model, her bir erkeğin ve her bir kadının grubunun nihayetinde örgütün iyiliği için tam insan potansiyeline ulaşmasını sağlamak amacıyla her bireyi bir dizi sorumluluk konusunda eğitmeye dayanmaktadır.

Bu nedenle, burada görülen şey, hedef merkezli liderin çok yakın zamana kadar en sık görülen model olduğudur (birçok anlamda hala da öyle olmaya devam etmektedir). Bu nedenle, günümüzde ihtiyaçlar değişti ve bir dizi fikir almak çok önemli hale geldi:

• Etkili lider, diğer insanları kendi sorumlulukları dahilinde «lider» olmaları için eğiten kişidir. Amaç, dikey bir liderlikten, her üyenin diğerleriyle işbirliği yaptığı ve her ihtiyaca nasıl tepki vereceğini bildiği yatay bir liderliğe geçmektir.
• Karar verme her zaman lidere düşmemelidir. Sorumluluklar merkezden uzaklaştırılmalıdır.
• Giderek karmaşıklaşan ve değişen bir çalışma ortamında, inovasyon, problem çözme gibi becerileri nasıl teşvik edeceğini ve yetenekleri nasıl ortaya çıkaracağını bilen liderlere ihtiyaç vardır.

Bu nedenle, bu hedeflere ulaşmak için, liderliğin çok özel şu üç kilit unsuru üzerinde çalışmak çok önemlidir. Bunlar aşağıdaki gibidir.

1.Günümüzde lider olmanın etkili bir unsuru olan, duygusal zeka

Liderlik gibi kitaplarda Daniel Goleman, İş Dünyasında Duygusal Zeka ya da Duygusal Zekanın Gücü (Emotional Quotient) üzerine eğitim vermenin daha mutlu ve daha üretken çalışma ortamları yaratmamıza yardımcı olacağı fikrini vurgulamaktadır. Günümüzde birçok kişi için bu bir enteleçiden başka bir şey değildir. İyi niyetin bir özeti algılanır ama pratikte neredeyse hiç kimse bunu uygulamaz.

Bununla birlikte, liderliğin üç anahtarı içinde şüphesiz bu en önemli alandır. Sebep? Duygusal Zekayı oluşturan boyutlarda ustalaşmak insani muameleyi kolaylaştırır ve aynı zamanda her birinden en iyi sonucu almamızı sağlar. Üzerinde çalışılması gereken alanlar şunlardır:

• Duygusal öz farkındalık (kişinin kendi duygularıyla nasıl başa çıkacağını bilmek ve farkında olmak).
• Öz denetim (sosyal ilişkileri geliştirmek için kişinin kendi duygularını nasıl kontrol edeceğini bilmek).
• Kendi kendine motivasyon (başkalarına ilham vermek için hedefler belirlemek ve bunlara göre kendinizi yönlendirmek)
• Sosyal beceriler.
• Empati.

2. Merkezi olmayan karar verme: nasıl yetkilendireceğini bilmek

Mevcut liderin üç anahtarından bir diğeri ise sorumlulukların nasıl dağıtılacağını bilmektir. Merkezi olmayan karar verme, merkezi liderin yükünü ortadan kaldırmayı amaçlamaz. Basitçe başkalarının bilgilerini, potansiyellerini ve kaynaklarını kullanmaları ve bu sayede zorluklara birlikte yanıt verebilmeleri için başkalarını eğitmekle ilgilidir.

Mevcut iyi liderin takipçiye, yeteneklerini takdir eden insanlara ihtiyacı yoktur. Bir şirketi pazara çıkaran, aktif ve yetkilendirilmiş insanlar, liderleriyle aynı hedefleri paylaşan ve aynı hedeflere ulaşmak için yaratıcılıklarını ve kaynaklarını kullanma konusunda yeterince özgür hisseden çalışanlardır.

3. Lider olma üzerine üç temel unsur: özgünlük

Dürüstlükle yakından bağlantılı olan özgünlük, insan için istisnai bir değerdir. Fikirlerinde, davranışlarında, kişiliklerinde ve özlemlerinde samimi olmayı başaranlar, başkalarına ilham vermeyi başarırlar. Dolayısıyla, iyi bir liderin bu neredeyse sihirli bileşene sahip olması gerekir, ancak aynı zamanda buna sahip olan liderler de çok nadirdir.

Ne de olsa gerçek kişi, kendine güveni iyi olan, korkusuzca hareket eden, meydan okumaya cesaret eden, aldatmayan veya manipüle etmeyen, düşüncelerinde, eylemlerinde ve sözlerinde kendine özgü olan kişidir… Günümüzdeki en etkili liderlik yönteminin temelinde teknik becerileri veya daha pratik bilginin ötesine geçen yetkinlikleri uyandırmak yatmaktadır.

Kendimizin insani taraflarını daha fazla güçlendirmemiz gerekiyor. Böylelikle ekiplerin ve bireylerin böylesine değişen ve rekabetçi bir ortam karşısında daha fazla özgürlük, saygı ve özgünlükle hareket ettikleri ortamlar yaratabilecek bir konumda olacağız.