Konsantrasyon – Bu Basit İpuçlarıyla Nasıl Geliştirirsiniz

tarafından incelendi ve onaylandı. psikolog Gema Sánchez Cuevas

Tarafından yazılmıştır Eva Maria Rodríguez

Son Güncelleme: 21 Aralık, 2022

Konsantrasyon problemleri yaşıyor musunuz? Hafızanızın düzgün çalışmadığını düşünüyor musunuz? Sürekli kafası karışık ve sersem bir halde misiniz? Biriyle konuşurken onu gerçekten dinlemediğinizi hissediyor musunuz? Televizyon izlerken ya da bir şey okurken neler olduğunu anlayamıyor musunuz?

Sadece iş yerinde ya da derslerde değil, günlük hayatınızda da konsantrasyon ve hafıza ile ilgili büyük sıkıntılar yaşıyor olabilirsiniz. Ayrıca bu sorunların sonuçları da büyüyebilir ve öz saygınızı, kişisel ilişkilerinizi ve hatta duygusal dengenizi etkileyebilir.

Bu korkmanız ya da endişelenmeniz gereken bir konu olmasa da biz ona ismiyle düzgünce hitap edelim. Çünkü kötü bir gün geçirmek ile dikkatinizi bir noktada tutmada devamlı sorunlar yaşamak çok farklı şeylerdir. Bu sorunlar, kafa karışıklığı ve unutkanlık kadar basit olabileceği gibi, konsantrasyon eksikliği ve zihinsel netlik olmaması yani Beyin Sisi gibi problemleri de kapsar.

Beyin Sisi nedir?

Beyin Sisi, uluslararası çapta zihinsel bir rahatsızlık olarak kabul görmüş bir hastalıktan çok bir anomalidir. Malesef Beyin Sisi yaygın görülen bir şey olsa da bu“normal” olduğunu göstermez.

Beyin Sisi konsantrasyon problemlerinin de ötesinde bir soruna işaret eder. Beyin Sisiniz olduğunda odaklanamaz, kafası karışık hisseder ve düşünmekte güçlük çekersiniz. Bu rahatsızlıkta beyniniz, dikkat etmeniz gereken bir dengesizlik olduğunu gösteren önemli bir sinyal gönderir.

Aslında, zihinsel ya da psikolojik bir problem gibi görünen şey aslında çok farklı bir şey olabilir. Hatta Beyin Sisi yaşam tarzınızdan bile kaynaklanıyor olabilir. Yaşam tarzınızdaki Beyin Sisi’ne yol açabilen faktörler sandığınızdan daha fazladır; örneğin beslenmeniz. Beyin sisi ayrıca başka bir hastalığın ya da belli bir ilacın bile bir yan etkisi olarak gelişebilir.

Ancak iyi haber, sebep olan faktörler belirlendiği takdirde Beyin Sisi’nin önlenebilir ve tedavi edilebilir olması. Bazen bu, daha sağlıklı bir yaşam tarzı sürdürmek kadar basit bir şeyle çözülebilir.

Beyin Sisi neden oluşur?

Beyin Sisi çoğu zaman kişinin sağlık durumuyla doğrudan ilgili sebeplerden ortaya çıkar. Hatta bazı hastalıkların tedavisinde kullanılan ilaçlar da Beyin Sisi’ni tetikleyebilir. Ayrıca kişinin hayat kalitesini artırdığı söylenen bazı besin takviyelerinin devamlı kullanımının da buna sebep olabileceği söyleniyor.

Bununla birlikte, Beyin Sisi sağlıksız bir yaşam tarzından, özellikle de yetersiz beslenmekten dolayı ortaya çıkabilir. Birazdan göreceğimiz gibi, beslenmemiz fiziksel sağlığımızın da ötesinde oldukça ciddi problemlere yol açabilir; zihinsel ve duygusal sağlığımızda da etkili bir faktör olabilir. Daha sonra ise Beyin Sisi’nden nasıl kurtalacağımızı ve konsantrasyonumuzu artıracağımızı inceleyeceğiz.

Sağlıksız beslenme

Sağlıksız bir beslenme Beyin Sisi’ne maruz kalma riskini artırır. Peki, iyi beslenme ya da kötü beslenme derken neyi kastediyoruz? Bunun cevabı basit olsa da işleme koymak ve kabullenmek çok zordur. Hatta insanlar bunu duymak bile istemez.

İlk önce yemek ile yenilebilir ürünler tüketmek arasındaki farkı netleştirelim. Bu fark da şu: gıdalar gerekli ve yararlı besin maddeleri sağlar; yenilebilir ürünler ise sadece açlığımızı ya da susuzluğumuzu bastırır ancak vücudumuzun gerçekten ihtiyacı olan besin maddelerini vermez.

Bu yüzden sağlıklı beslenirseniz daha az yeme ihtiyacı duyarsınız. Buna karşın, besleyici maddeler bakımından zengin olmayan besinlere dayalı bir beslenmeniz varsa daha fazla ve sık yemek istersiniz. Çünkü vücudunuz alamadığı besin maddelerini almak ister. Bu sebeple, işe yaramaz yenilebilir ürünlerin tüketimini mümkün olduğunca aza indirmeli, ve bunların yerine gerçek besinler koymalısınız. 

Besin eksikliği

Konsantrasyon problemleri ve Beyin Sisi beslenme eksikliğine dayalı olarak da ortaya çıkabilir. Hatta sağlıklı bir beslenme izleseniz bile besin eksikliğiniz olabilir. Ya yeteri kadar besin tüketmemişsinizdir ya da yediklerinizi düzgün bir şekilde sindirememişsinizdir.

Konsantrasyon problemlerine sebep olabilecek başlıca besin eksiklikleri:

• B12 vitamini eksikliği: çeşitli zihinsel ve nörolojik bozukluklara yol açabileceği için B12 vitamini eksikliğini hafife almamak gerekir. Sindirim bozuklukları ve hatta mide asidini bastıran ilaçların kullanımı bu eksikliğin riskini artırır.
• D vitamini eksikliği: D vitamini kişinin modunu yükseltir, Beyin Sisi’ne ve depresyona iyi gelir, hafızayı güçlendirir ve kişinin problem çözme becerilerini artırır.
• Omega-3 yağ asidi eksikliği: Esas yağ asitleri beyinde yoğun olarak bulunur. Bu yağ asitleri hafızamız, sağlığımız ve beynimizin düzgün çalışması için elzemdir. Omega-3 yağ asitlerinin arasında beyin için en faydalı olanı DHA’dır (dokosaheksaenoik asit). Bu, beyin hücrelerinin, özellikle de korteksteki hücrelerin önemli bir yapısal bileşenidir. Burası beynin hafıza, dil, soyutlama, yaratıcılık, muhakeme, duygular ve dikkat ile ilgili bölgesidir.

Bazı besin takviyeleri Beyin Sisi’ni yok etmemize ve konsantrasyonumuzu düzeltmemize yardımcı olabilir. Ancak her zaman göründükleri gibi faydalı olmadıkları için bu takviyeleri alırken dikkatli olmanız gerekir. Örneğin, nootropik ilaçlar sizi daha odaklı, motive, pozitif ve verimli yapmasına rağmen günün sonunda göründüğü kadar yararlı ya da zararsız değillerdir.

Uyku problemleri

Beyin Sisi kaliteli uyku eksikliğinden de kaynaklabilir. Ne de olsa uyku hem kısa hem de uzun vadede beynin fonksiyonları için temel oluşturur. Uyuduğunuz zaman beyninizde bir çeşit temizlik olur. Bu da hafızanızı güçlendiren bir şeydir. Dahası, beyin uyku esnasında yeni hücreler üreterek gün içinde kaybettiğiniz beyin hücrelerini telafi eder.

Uykusuz geçen bir gece hafızanızı, konsantrasyonunuzu, modunuzu, muhakemenizi ve gün içinde yaşadığınız stresi yönetme becerinizi etkileyebilir. Hatta bazı uzmanlar, bir gecelik uykusuzluğun bile zihinsel performansınızı sahoş olmak kadar etkilediğini söylüyor. 

Kronik stres

Stres zamanımızın en büyük sorunlarından biri, kronik stres ise başlıca önderi. Stresli olmak yanlış bir şekilde verimli, popüler ve başarılı olmakla eş anlamlıymış gibi düşünülüyor. Ancak, stres ciddi hastalıklara yakalanma riskinizi artırır. Bunlar kanser ya da demans ve Alzheimer gibi beyin hastalıklarını kapsar.

Kronik stres anksiyete, depresyon, yanlış karar verme, uykusuzluk ve hafıza kaybı gibi sorunları tetikler. Çok fazla kortizol yani stres hormonu salgılanması çok fazla serbest radikale maruz kalmaya sebep olur. Bu maddeler hücresel zarlara zarar vererek normal fonksiyonlarını kaybedip ölmelerine sebep olur. Ayrıca kortizol yeni beyin hücrelerinin üretimini de kesintiye uğratır.

İlaç kullanımı

Her ilacın bazı riskleri vardır. Beyin Sisi hem reçeteli hem de reçetesiz satılan ilaçların en yaygın yan etkilerinden biridir.

Örneğin, kolesterolü düşüren ilaçların ve reçeteli uyku ilaçlarının hafıza kaybına yol açtığı biliniyor. Ayrıca antikolinerjik olarak bilinen ilaçlar, hafıza ve öğrenmeden sorumlu kimyasal asetilkolinin etkisini engelleyerek çalışır. Bu ilaçların tipik yan etkileri Beyin Sisi, unutkanlık ve konsantrasyon eksikliğidir.

Reçetesiz ilaçların birçoğu yani alerji, reflü, ağrı ve uykusuzluk için kullanılanlar da asetilkolinin etkisini engelleyerek çalışır. Bu yüzden, ilaçtan tedavi için alacağınız yararın, yan etkilerinin verdiği zararı telafi edip etmediğini değerlendirmek çok önemlidir.

Sağlık problemleri

Bazı sağlık sorunları konsantrasyon ve zihinsel netlik ile ilgili problemlere yol açabilir. Bazı durumlarda bu problemleri tetikleyen şey hastalığın tedavisidir. Örneğin, kanser hastalarının maruz kaldığı kemoterapi tedavisi.

Kemoterapinin en yaygın görülen yan etkilerinden biri belli bir tür Beyin Sisi’dir. Amerikan Kanser Derneği’ne göre kemoterapinin yol açtığı Beyin sisinde, hastalığın kendisi, tedavileri, uyku problemleri, hormonal değişimler, depresyon ve stres bir araya geldiğinde bu etkiyi yaratır.

Araştırmacılar, bu hastaların kemoterapi öncesi ve sonrası beyin aktivitelerini inceledikleri zaman tedavinin beyin fonksiyonunu önemli derecede değiştirdiğini fark ettiler. Bu da demek oluyor ki kemoterapinin zihinsel netliğin azalmasında hatrı sayılır bir rolü var.

İşte Beyin Sisi’yle ilişkilendirilen bazı sağlık problemleri:

• Fibromiyalji
• Kronik Yorgunluk Sendromu
• Anksiyete
• Depresyon
• Pamukçuk (candida albicans)
• Diyabet
• Ağır metal zehirlenmesi
• Hepatit C
• Hormonal dengesizlikler
• Hipoglisemi
• Huzursuz bağırsak sendromu
• Lyme hastalığı
• Menopoz
• Multiple skleroz
• Nörodejeneratif hastalıklar
• Eklem İltihabı
• Mevsimsel alerjiler
• Madde bağımlılığı

Beyin Sisi için çözümler: konsantrasyonunuzu artırmak

Beyin Sisi’ni geçiren ve konsantrasyonu artıran kesin bir çözüm yoktur. Herkes kendi kişisel çözümünü aramalıdır. İlk önce sisi yoğunlaştıran faktör ya da faktörler tespit edilmelidir. 

Çoğu kişinin, stresi kontrol etmenin ve uyku alışkanlığını düzene sokmanın yanı sıra beslenme alışkanlıklarını düzelmekle başlaması gerekir. Ayrıca sağlık durumlarını gözlemlemeleri ve çözüm aramaları da gerekecektir. Hatta Beyin Sisi, teşhisi koyulmamış bir hastalığın bile bir semptomu olabilir.

Beyin Sisi’ni geçirmek için rehber

Sisi geçirmek ve konsantrasyonu artırmak için rehber olacak öneriler:

• Düzgün ve dengeli beslenin. Rafine şeker, rafine un, doymuş yağlar ve kafeinden kaçının. Sağlıklı yağlar ve karbohidratlar tüketin.
• Sıvı tüketin. Susuzluk ciddi beyin problemlerine yol açabilir. Su için ve su bakımından zengin besinler tüketin. Ancak şekerli ya da yapay tatlandırıcılı ve kafeinli içeceklerden kaçının.
• Uykunuzu hem kaliteli hem de yeterli bir şekilde almaya yönelik sağlıklı alışkanlıklar edinin.
• Meditasyon ve gevşeme tekniklerini deneyin. Bunun yanı sıra, özellikle de açık havada egzersiz yapmaya çalışın. Egzersiz stresi etkili bir şekilde düzenlemeye ve önlemeye yardımcı olur. Diğer yandan, stres yönetimi yapmayı öğrenmek uyku kalitenizi artırmanın harika bir yoludur.
• Kullandığınız ilaçları kontrol edin ve ilacın yan etkisi olan Beyin Sisi’den kaçınmak için, yerine başka bir muadilini kullanıp kullanamayacağınıza bakın.
• Sağlık kontrolünden geçin, konsantrasyon ve hafıza problemlerine sebep olabilecek bir hastalığınız ya da besin eksikliğiniz olup olmadığını öğrenin.
• Beyninize zaman tanıyın. Uzmanlar, doğal enerjinizi ve düşüncelerinizin netliğini koruyabilmek için günününüzü 90 dakikalık sürelere bölmeyi öneriyor. Aklınızdan 30 saniyelik sürede ya da her dikkatiniz dağıldığında geçen düşünceleri toparlamak için ara verin.
• Bir iş yaptığınız sürede dikkatinizi dağıtabilecek tüm cihazları özellikle de bildirimlerinizi kapatın. Bir bildirim, arama ya da mesaj gelebileceğini bilmek bile konsantrasyonunuzun en yüksek seviyesine ulaşmanızı engeller.

Hem bedeniniz hem de zihniniz için sağlıklı bir yaşam tarzı edinmek için proaktif olun. Bahanelere mahal vermeyin, suç bulmayın. Kimse beyninizi sizin kadar umursamayacak ve kimse de en iyi halinin keyfini sizin kadar çıkarmayacaktır.