Logo image
Logo image

Duygusal Tükenmişlik: Kendinizi Güçlü Olmaya Zorlamak

3 dakika
Duygusal Tükenmişlik: Kendinizi Güçlü Olmaya Zorlamak
Son Güncelleme: 12 Temmuz, 2018

Duygusal tükenmişlik, kendinize aşırı yüklenerek yaşadığınız bir durumdur. Ama bu tür bir tükenmişlik sadece işinizden veya okulunuzdan kaynaklanmaz. Çatışmaları, sorumlulukları ya da duygusal/bilişsel uyaranları yüklenerek kendinizi yormaya başladığınız için olur. Bu yüzden, duygusal tükenmişlikle başa çıkmak önemlidir.

Sadece bir gecede duygusal bir tükenme noktasına ulaşamazsınız. Bu, yavaş ilerleyen bir süreçtir; ta ki siz tamamen çökene kadar. Bu çöküş sizi felç, derin depresyon veya kronik hastalık durumuna getirir. Yaşamınızda tam bir çöküşe neden olur, çünkü gerçekten artık daha fazla dayanamıyorsunuz demektir.

“Hiçbir şey yorgun bir kalp kadar ağır değildir.”

– José de San Martín

Duygusal tükenmişliği genellikle zihinsel yorgunluk olarak görseniz de, bu durum aynı zamanda yoğun fiziksel yorgunluğu beraberinde getirir. Tükenmişlik çıktığında, ağır bir his hissedersiniz, devam edemeyeceğinizi düşünürsünüz. Bu, içinden çıkması kolay olmayan bir atalet zamanıdır.

Some figure

Duygusal tükenmişliğin nedenleri

Duygusal tükenmenin ortaya çıkmasının nedeni, verdiğiniz ve aldığınız arasında bir dengesizlik olmasıdır. Bu durumun mağduru olan insanlar, ellerinden gelen her şeyi yapan insanlardır. İş yerinde, evde, ilişkilerinde bu geçerlidir.

Bu genellikle, büyük fedakârlıklar gerektiren yüksek bir talep seviyesinin olduğu alanlarda olur. Örneğin, işten çıkarılma riskinin yüksek olduğu bir işte. Veya tonlarca problemi olan ve dikkat isteyen insanlarla dolu bir evde. Çok fazla anlaşmazlık ve ciddi zorluklarla dolu bir ilişkide olduğunuzda da yaşanabilecek bir şeydir.

Genellikle yaptığınız şey, yorgun olduğunuzda kendinize zaman ayırmamanızdır. Ayrıca hak ettiğiniz takdir, şefkat veya ilgiyi görmediğiniz anlamına gelir. İnsanlar her zaman “açık” olmanızı bekler. Sanki sizin ihtiyaçlarınız yoktur ya da sizin çok daha güçlü olduğunuzu ve her şeyle başa çıkabileceğinizi düşünüyorlardır.

Duygusal tükenmenin erken belirtileri

Duygusal tükenme gerçekleşmeden önce, bazı uyarı işaretleri görmeye başlayacaksınız. Muhtemelen pek fazla düşünmediğiniz türden şeyler. Ancak bunlara dikkat etmeye başlarsanız, zaman içinde bu tükenmişlik ve yorgunluk hissini durdurabilirsiniz.

İşte duygusal tükenmenin erken belirtileri:

  • Fiziksel yorgunluk. Gerçekten sık sık kendinizi yorgun hissedersiniz. Gözlerinizi açtığınız andan itibaren, o gün yaptığınız her şey çok zor gelecektir.
  • Uykusuzluk .Kulağa tuhaf gelse de, duygusal olarak bitkin olduğunuzda uyumak kolay değildir. Kafanıza bir şeyleri çevirir durursunuz . Bu da uykuya dalmayı zorlaştırır.
  • Sinirlilik. Rahatsızlanır ve sık sık kontrolünüzü kaybedersiniz. Yorgun olduğunuzda kötü bir ruh halinde olur ve herhangi bir eleştiri veya farklı fikre karşı aşırı duyarlı davranırsınız.
  • Motivasyon eksikliği. Duygusal tükenme ile uğraşırken mekanik olarak hareket etmeye başlarsınız. Sanki her zaman yaptıklarınızı yapmaktan başka seçeneğiniz yoktur. Yaptığınız şeylere karşı coşku ya da ilginiz kaybolmuştur.
  • Duygusal mesafe. Duygularınız giderek daha fazla monotonlaşmaya başlar. Gerçekten hiçbir şey hissetmiyor gibisinizdir.
  • Sürekli unutkanlık. Çok fazla bilgi ve / veya uyaran hafıza problemlerine yol açar. Küçük şeyleri çok kolayca unutursunuz.
  • Düşünmekte zorluk. Kafanız kolayca karışır. Hemen her şey, genellikle olduğundan daha fazla zaman alır. Bir şey üzerinde düşünmeniz uzun zaman alır.
Some figure

Duygusal tükenmişlikten çıkış yolları

Duygusal tükenmenin üstesinden gelmenin en iyi yolu elbette dinlenmektir. Rahatlamak ve sakin olmak için biraz zaman bulmalısınız. Örneğin, kendilerini çok zorlayan insanlar yıllarca hiç tatile çıkmaz. Yapmanız gereken şey bunun tersi yani dinlenmeye zaman ayırmaktır. Aksi hâlde er ya da geç tükenmişlikle karşılaşırsınız. Bu yüzden dinlenmek için birkaç gün ayırmak çok önemlidir.

Bir başka çözüm de günlük yükümlülüklerinize karşı farklı bir tutum yaratmaya çalışmaktır. Her gün sorumluluklarınızın yanında biraz da keyif aldığınız aktiviteleri yapmaya zaman ayırmalısınız. Mükemmeliyetçilik ve tamamlamanız gereken işler gibi takıntıları geride bırakmak zorundasınız.

Son olarak, kendinize karşı daha hassas olmak gerçekten önemlidir. Bunun en güzel yolu, her gün kendinize yalnız kalmak için biraz zaman ayırmaktır. Nefes alın, kendiniz ve ne istediğinizle tekrar bağlantı kurun. Ayrıca, kendinize karşı anlayışlı, şefkatli bir tutum geliştirmek zorundasınız. Bunu yapmazsanız, sonunda devam edemez hâle gelirsiniz.


Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.


  • Moon, T. W., & Hur, W.-M. (2011). Emotional Intelligence, Emotional Exhaustion, And Job Performance. Social Behavior and Personality: An International Journal39(8), 1087–1096. https://doi.org/10.2224/sbp.2011.39.8.1087
  • Cropanzano, R., Rupp, DE, y Byrne, ZS (2003). La relación del agotamiento emocional con las actitudes laborales, el desempeño laboral y los comportamientos de ciudadanía organizacional. Revista de psicología aplicada , 88 (1), 160-169. https://doi.org/10.1037/0021-9010.88.1.160