Aile İçi Şiddetin Çocuklar Üzerindeki Etkileri

Ne yazık ki iç istismarın sayısız korkunç sonuçlarının giderek arttığını görüyoruz. Uzmanlar, birçok kadının her gün yaşadığı fiziksel zarara ve hatta ölüm riskine işaret ediyor. Fiziksel istismarın, acı veren tek şey olmadığını da biliyoruz.

Psikolojik zarar, istismarın bir başka sonucudur. Ve bu sadece kurban için geçerli değil. Çocukların da aile içi istismar durumlarında yaşadıklarını akılda tutmak önemlidir.

Şiddetli, kontrol dışı bir durumun sessiz tanıklarıdırlar. Çoğu zaman, çocuklar yaşananlar yüzünden kendilerini suçlu hissederler. Peki ama bu onları psikolojik düzeyde nasıl etkiliyor?

“İstismar; korku, aşağılama ve sözlü veya fiziksel saldırıların kullanılması yoluyla başka bir insanı kontrol etmek ve boyun eğdirmek için tasarlanmış herhangi bir davranış olarak tanımlanır.”

– Susan Forward

Aile içi istismarın bağlılık üzerindeki sonuçları

Çocuklar , çeşitli ihtiyaçlarla dünyaya gelirler. Bunlardan bazıları korunma, ebeveynlerinin sevgisi, istikrar ve sosyalleşmedir. Bu ihtiyaçlar doğru ve tutarlı bir şekilde karşılanırsa, ebeveynlerinin sevgisine güvenirler. Ayrıca bu sevgiyi hak ettiklerine inanırlar.

Bir ebeveynin diğerini istismar ettiği durumlarda, çocuklar ve ihtiyaçları çok hassastır. Bu tür ortamlarda bir çocuğun kendini güvende hissetmesi çok zor. Ayrıca anne babasına ve ona iyi bakabileceklerine güvenemez. Yetişkinler genellikle duygusal anlamda çocuğun yanında değildir ya da hak ettikleri gibi onu sevemezler. Bunun yerine, sadece bir negatif duygular kaynağı olurlar.

Ebeveynler çocuklarına güvenli bir yer sağlamalıdır. Çocuklarının ihtiyacı olduğunda bir sığınak olmalılar. Oğulları ve kızları onları dışarı çıkıp dünyayı keşfetmek için güvenli bir başlangıç yeri olarak görmelidir.

Ancak aile içi istismar durumlarında yaşanan şey, korkularını çocuklarına yaymalarıdır. Çocuklar ebeveynlerinin kendi evlerinde nasıl korktuklarını görür. Ağlayıp bağırırlar ve teselli edilemezler.

Sonuç olarak, bu istismar durumlarında çocukların genellikle ebeveynleri ile oluşturdukları bağlar güvensiz ya da kaçınılmaz bir bağdır. Ayrıca istismar edilen anneler çocuklarını olumsuz görebilir ve bu nedenle kötü anne olduklarını düşünebilirler. Bazen bu doğum sonrası depresyon ile sonuçlanır.

Aile içi istismar ve şiddet, çocuğun gelişimini nasıl etkiler?

Aile içi istismar,(bir çocuğun sağlığı için çok önemli olan) güvenli bir bağlılık gelişimini engellemekle kalmaz, aynı zamanda çocuğun normal psikolojik gelişimi üzerinde de sonuçları vardır. Tahmin edebileceğiniz gibi, erken yaşta suistimale maruz kalmak, onların sosyal ve duygusal refahını etkiler.

Ayrıca duygularını tanımlamak ve yönetmekte güçlük çekebilirler. Çocuklar genellikle durum için suçlanacakmış gibi hissederler. Ne hissettiklerini veya nedenin öyle hissettiklerini anlayamaz ve endişe duyabilirler. Sonra bu olumsuz duyguları bastırmaya çalışarak kronik bir problem haline getirirler.

Uzmanlar, istismara maruz kalan çocuklarda benlik saygısı ve öz imaj problemleri yaşandığını belirtmektedir. Davranışsal ve sosyalleşme problemleri olabilir. Diğer yetişkinlerin yanı sıra akranları ile ilgili sorunları olabilir.

“Şiddet, çözdüğünden daha fazla sosyal sorun yaratıyor.”

– Isaac Asimov

Çocuklarda aile içi istismar ve travma sonrası stres bozukluğu

İstismar içeren durumlara maruz kalan çocuklar, travma sonrası stres bozukluğundan muzdarip olabilirler. Suistimal edilen kişi onlar olmasa da, dolaylı olarak mağdurlardır. Çocuklarda travma sonrası stres bozukluğunun neye benzediğini merak edebilirsiniz. Diğer sağlık problemlerinde olduğu gibi (fiziksel ve zihinsel) belirtiler aynı değildir. Hastalıklar, yetişkinlerde çocuklardan farklı olarak kendini gösterir.

Aslında psikologlar, aile içi istismara uğrayan çocukların travmatik olayları sürekli hatırladıklarını gözlemlemektedir. Mesela, oyun oynarken bir şey geçmiş deneyimlerini tetiklerse, o olayı hatırlayabilirler. Kabuslar, geri dönüşler ya da kopma yaşayabilirler.

Böyle evlerde çocuklar sorumluluk almakta tereddüt edebilir. Başka bir deyişle, kendilerini sosyal olarak birbirinden ayırırlar. Daha önce öğrendikleri becerileri unutabilir, çok fazla oynamaz ve genel olarak sosyal davranmazlar.

Aile içi istismara tanık olan çocuklar büyük ihtimalle endişeli olacaktır. Sonuç olarak, uykuya dalmak veya konsantre olmakta zorluk çekebilirler. Çok tetikte gözükebilir ve ve uyaranlara aşırı tepki gösterebilirler.

Sonuç olarak, bir çocuğun nitelikli bir psikologdan tedavi alması hayati önem taşımaktadır. Dolaylı istismarla yaşamak çocuklar için çok zarar verici olabilir. Sağlıklı, mutlu yetişkinlerle büyümek için ihtiyaç duydukları yardımı almasına yardımcı olalım.

“Taraf tutmalıyız. Tarafsız kalmak zalime yardım eder, mazluma değil. Sessizlik, işkenceciyi cesaretlendirir, işkence göreni değil.”

– Elie Wiesel

Resimler: Peter Forster, Elijah Henderson ve Elijah Henderson’ın izniyle.