Manipülasyonu Tespit Etme ve Engelleme

Birini etkili bir şekilde manipüle etmek için yapılacak ilk şey, bunu o kişi fark etmeden yapmaktır.

Bu sözler bir bilmece gibi gözükebilir ama aslında başkalarını manipüle edenlerin başarısının temelidir. En yaygın manipülasyon genellikle romantik bir ilişkide veya aile üyeleri arasında, bir kişi diğerinin davranışlarını kontrol etmek istediğinde gerçekleşir. Dolayısıyla, manipülasyon her zaman kişisel kazanç arayışıyla yapılmaz. Aynı zamanda sizin için neyin yararlı olduğunu bildiğini düşünen, ya da sizin ne yöne gideceğinizi belirlemeye çalışan kişiler de sizi manipüle etmeye çalışabilir.

Deneyimli ve yetenekli bir manipülatörü tespit etmek kolay değildir. Taktikleri öyle gizlidir ki fark etmesi çok zordur. Manipüle edilen kişinin çevresindekiler bunu o kişiden önce fark eder. Bu kişi genelde durumun gerçekliğine inanmaz çünkü yaşayacakları acıdan korkmaktadırlar.

Manipülasyon, yakınlarınızdan geldiğinde ne olduğunu anlamak neredeyse imkansızdır. Mesela bir ilişkide her iki kişi de karar vermeli ve diğer kişiyi kötü hissettirmeden kendi fikrini belirtmelidir.

Bir kişi diğerini manipüle ettiğinde sonuç, güç dengesizliğidir. İlişkinin üyelerinden biri baskın rol üstlenir ve diğeri ise teslim olan taraftır. Para, eski ilişkiler, çocuklar, etkinlikler, iş gibi konularda da bu durum geçerli olur. Yani eylemlerin hepsini etkileyebilir.

Partneriniz (ya da size yakın biri) sizi manipüle ediyor mu, bilmek ister misiniz? O zaman aşağıdaki uyarı işaretlerine dikkat edin. Hiç farkında olmadan hapı yutmuş olabilirsiniz. Zamanında tepki vermezseniz, ciddi sonuçlarla karşılaşabilirsiniz.

Her konuda kendinizi suçlu hissediyorsunuz

Diğer kişinin üzerinizdeki etkisi bu duygudur. Bu ilk belirtidir. Ne yaptığınız, söylediğiniz ya da düşündüğünüz hiç önemli değildir. Her zaman bir şeyleri yanlış yapıyorsunuzdur. Bu kişi siz hiç hata yapmasanız bile kendinizi suçlu hissetmeniz için uğraşmaktadır.

 “Arkadaşlarınla buluşup beni yalnız bırakıyorsun”, “Ben hastayım ve beni bu halde bırakıp işe gidiyorsun.” Bir manipülatör, gerçekleri çarpıtıp kendi lehlerine çevirmede ustadır. Böylece diğer kişiyi sorumlu ve suçlu kılarlar.

Onların tüm travmalarını siz üstlenirsiniz

Biriyle ilişkideyken yaşadıkları bir şeyi dinlediğimiz sırada kendimizi o kişinin yerine koyarız. Bu çocukluk döneminde ya da geçmişte yaşadıkları bir şey olabilir. Fakat manipülatörler ile ilgili sorun bu durumdan faydalanmalarıdır. Mesela, daima ilgi görmek isterler.

Kendi güvensizlik ve güçsüzlüklerini karşılarındaki kişiye yansıtırlar.

“Dışarı çıkmanı istemiyorum çünkü eski sevgilimin beni en iyi arkadaşımla aldattığı zaman aklıma geliyor”, “İşe gitmesen daha iyi. Patronun sana kan kusturuyor. Benim patronum da bana öyle yapmıştı.” Böylece özgürlüğünüzü kısıtlar ve kendi adınıza kararlar vermenizi engellerler.

Terk edilmekten korktuklarını söylerler

Bir türlü iyileşemedikleri bir travma yaşadıklarını iddia edebilirler. “Beni terk edeceğinden korkuyorum”, “Sensiz yaşayamam”, “Sen yanımda değilken nefes dahi alamıyorum.” Ve bunların hiçbirini romantik bir şekilde söylememişlerdir.

Bu taktik sayesinde partnerlerine her hatayı affettirebilirler. Anlayış ve düşünme ile duygusal manipülasyon arasında ince bir çizgi olduğunu unutmayın. Başkalarının sorunlarının sizin omuzlarınıza düşmesine ve ilerlemenize engel olmasına izin vermeyin.

Kendi becerilerinizden şüphe etmenize neden olurlar

Partnerinizle tanışmadan önce başarılarınızla övünürdünüz. Belli aktivitelerde iyi olduğunuzu düşünürdünüz. Sevdiğiniz birçok özelliğiniz vardı. Ama şimdi becerikli olup olmadığınızı bilmiyorsunuz. Mesela hesap yapma, tavsiye verme ya da iyi notlar ama gibi konularda kendinizden emin değilsiniz. Lütfen bu şüphelerin diğer kişilerle ilgili eylem ve aktiviteler olduğunun farkında olun (iş, arkadaşlık, çalışmalar).

Manipülatörün hedefi sizi daima kendi yanında bulundurmaktır. Bazı şeyleri yapmanıza da izin vermezler çünkü çaresiz olduğunuzda onların kontrolü elinde tutmasını sağlarsınız. Yani belli işleri yapma becerisine sahip olmadığınız için diğer kişi bu işleri sizin adınıza yapar. Oysa siz gerekli beceriye sahipsinizdir. Bu durum özerkliğinizi gözardı eder ve bağlılık durumu yaratır. Ayrıca sizi daha da zayıflatarak gelecekte daha fazla manipülasyona maruz kalmanıza neden olur.

Diğer yandan, bu tür taktikleri kullanan kişiler genelde çok beceriklidir ve bunu hissettirmeden yaparlar. Ayrıca farkında olmadan biz bu duruma izin veriyor olabiliriz. Bir ilişkinin yürümesi için iki kişinin de aynı fikirde olması ve birbirini desteklemesi gerekir. Manipüle edilen kişinin bir suçu yoktur ama işler daha kötüye gitmeden böyle bir yol izlemekten vazgeçmeleri gerekir.